جمال فرزندوحی؛ فاطمه احمدی
دوره 4، شماره 10 ، فروردین 1392، ، صفحه 67-84
چکیده
خانواده کوچکترین اجتماع انسانی است که روابط اعضای آن در درجة نخست از پیوند عاطفی و خونی نشأت میگیرد و هر یک از اعضای خانواده نقشی دارند و این نقشها پدیدآورندة روابطی هستند که تکالیف و حقوق خاصّی را ایجاد میکنند. نقش همسری، پدری، مادری و فرزندی نقشهایی هستند که در خانواده وجود دارند. این نقشها رابطهای حقوقی را میان اعضای ...
بیشتر
خانواده کوچکترین اجتماع انسانی است که روابط اعضای آن در درجة نخست از پیوند عاطفی و خونی نشأت میگیرد و هر یک از اعضای خانواده نقشی دارند و این نقشها پدیدآورندة روابطی هستند که تکالیف و حقوق خاصّی را ایجاد میکنند. نقش همسری، پدری، مادری و فرزندی نقشهایی هستند که در خانواده وجود دارند. این نقشها رابطهای حقوقی را میان اعضای خانواده پدید میآورد. اجرای احکام حقوقی در خانواده، حافظ نظم خانواده به عنوان جزئی از جامعه است و همچنین شناخت احکام اخلاقی خانواده و عمل به آنها، محبّت خانوادگی را سالم و بارور نگاه میدارد و در سایة باروری نهال محبّت، نظم خانوادگی استوار میماند. هدف این پژوهش، شناخت و بیان حقوق و اخلاق در نظام خانواده است و روش تحقیق در جمعآوری اطّلاعات، توصیفی ـ کتابخانهای میباشد.
حمیدرضا بصیری؛ مینا شریعتی
چکیده
در تقسیمات قرآنی، «سوره» بیشترین اهمیّت را دارد؛ زیرا خداوند تمام انسانها را برای آوردن یک سوره به مبارزه دعوت کرده، ولی دربارۀ حدّی کمتر از سوره، ادّعای عجز نشده است. تقسیم قرآن به سوره خاستگاه بشری ندارد، بلکه پیامبر (ص) مطابق اقراء خداوند و دستور فرشتۀ وحی، نزول هر بسملهای را آغاز فصلی جدید در وحی تلقّی میکرد و معاصران ...
بیشتر
در تقسیمات قرآنی، «سوره» بیشترین اهمیّت را دارد؛ زیرا خداوند تمام انسانها را برای آوردن یک سوره به مبارزه دعوت کرده، ولی دربارۀ حدّی کمتر از سوره، ادّعای عجز نشده است. تقسیم قرآن به سوره خاستگاه بشری ندارد، بلکه پیامبر (ص) مطابق اقراء خداوند و دستور فرشتۀ وحی، نزول هر بسملهای را آغاز فصلی جدید در وحی تلقّی میکرد و معاصران نزول، مخصوصاً کاتبان وحی، با این امر آشنا بودهاند. این پرسش وجود دارد که سوره چه ویژگیی دارد که خداوند برای تحدّی با مخالفان، آوردن آن را مطالبه کرده است؟! چرا یک یا چند آیه میتواند کلام بشر باشد، ولی آوردن سوره، حتّی اگر مانند سورۀ کوثر تنها سه آیه باشد، از توان بشر خارج است؟ آیا چینش آیات درون سورهها حکیمانه و برای غرض خاصّی است؟ اگر پاسخ به این سؤال مثبت است، حکمت قرار گرفتن مجموعهای از آیات در ساختاری به نام سوره چیست؟ چرا تقسیمبندی کلّ آیات قرآن به 114 سوره، موضوعمحور و مطابق با اسلوب متداول کُتُب علمی نیست؟ به عنوان مثال، چرا ابتدا سورههای اعتقادی با موضوع توحید، نبوّت، معاد و ... جدا از قصص و احکام و سایر موضوعات مطرح نگردیده است؟ این مقاله با روش توصیفی در صدد پاسخ به این سؤالات است. هر سوره مشتمل بر حکمتی الهی است که انسان را در مسیر کمال هدایت میکند.امکان ندارد سوره حکمتی داشته باشد، امّا آیات آن در راستای تحقّق آن حکمت نقشی ایفا نکنند. لذا سوره مجموعهای هدفمند و منسجم است. خداوند با شناختی که از انسان، استعدادها و نیازهای وی دارد، برنامهای کامل برای سعادت او ارائه داده است. لذا سخن او مخاطبمحور و هدایتی است که بشر با علم محدودش نسبت به خویش و خدا و طریق رسیدن به او، هرگز توان آوردن چنین چیزی را ندارد.
حسن مجیدی؛ مدینه قشقایی
چکیده
یکی از ویژگی های مثبت انسان که هم در رشد و تکامل خود او نقش مهمی دارد و همپایه و اساس روابط اجتماعی می باشد خوش بینی است. خوش بینی نیک انگاری درباره خداوند، فعل و انفعالات جهان و نیز پندار و گفتار و کردار انسان ها و خود است. از آنجا که امید، نشاط، آرامش در زندگی و جامعه و سلامتی دین در سایه خوش بینی حاصل می شود به این موضوع از منظر قرآن به ...
بیشتر
یکی از ویژگی های مثبت انسان که هم در رشد و تکامل خود او نقش مهمی دارد و همپایه و اساس روابط اجتماعی می باشد خوش بینی است. خوش بینی نیک انگاری درباره خداوند، فعل و انفعالات جهان و نیز پندار و گفتار و کردار انسان ها و خود است. از آنجا که امید، نشاط، آرامش در زندگی و جامعه و سلامتی دین در سایه خوش بینی حاصل می شود به این موضوع از منظر قرآن به عنوان یک کتاب کامل و آسمانی و از منظر حضرت علی ع به عنوان یک امام معصوم پرداخته می شود. این مقاله در نظر دارد با کمک علم روان شناسی به بررسی و تحلیل خوش بینی در قالب اقسام خوش بینی، فرق آن با ساده لوحی، آثار و نتایج خوش بینی و بدبینی، ویژگی افراد مثبت اندیش و روش های تقویت خوش بینی بپردازد.
حسن مجیدی؛ الهه ویسی؛ لیلا اکبر زاده
چکیده
«روایتشناسی» علم مطالعة نظاممند روایت است که از حدود سال 1960میلادی موارد دورة روایتشناسی یا ساختارگرایی میشود. نظریّهپردازان آن دوره در پیِ تحلیل ساختاری روایت برآمدند؛ از آن جمله تقسیم روایت به پارهها، بخشپارهها و کُنشهای تشکیلدهندة آن است. از مهمترین و شناخته شدهترین روشهای تربیتی که در اکثر جوامع کاربرد ...
بیشتر
«روایتشناسی» علم مطالعة نظاممند روایت است که از حدود سال 1960میلادی موارد دورة روایتشناسی یا ساختارگرایی میشود. نظریّهپردازان آن دوره در پیِ تحلیل ساختاری روایت برآمدند؛ از آن جمله تقسیم روایت به پارهها، بخشپارهها و کُنشهای تشکیلدهندة آن است. از مهمترین و شناخته شدهترین روشهای تربیتی که در اکثر جوامع کاربرد دارد و در قرآن کریم نیز مورد تأکید قرار گرفته است، روش الگوگیری از پیامبران و رهبران الهی، بهعنوانبهترین نمونهها و سرمشقها برای بشر، میباشد. در این پژوهش به بررسی و تحلیل داستان حضرت مریم(س) در قرآن پرداخته میشود و پس از نشان دادن کُنشهای این روایت، ساختار کلّی داستان، ارتباط پیرنگ و درونمایه با ساختار و شخصیّتها و نوع کُنش آنها بررسی میگردد. در پایان نیز نتایج بهصورت جدولها و نمودارهایی که حاصل این پژوهش است، نشان داده میشود.
فیرده حسین ثابت
چکیده
انسان اگر صبور نباشد، نمیتواند در برابر حوادث و ناملایمات کوبندة زندگی دوام آورد و سلامت روانی خود را حفظ کند و چه بسا در معرض اختلالات روانی قرار میگیرد. «صبر» مقاومت در برابر ناملایمات و دشواریهای روزگار و موانع درونی است. میزان «صبر» افراد در طیِّ زندگی و در اثر حوادث مختلف میتواند کم یا زیاد شود. از این رو، آموزش ...
بیشتر
انسان اگر صبور نباشد، نمیتواند در برابر حوادث و ناملایمات کوبندة زندگی دوام آورد و سلامت روانی خود را حفظ کند و چه بسا در معرض اختلالات روانی قرار میگیرد. «صبر» مقاومت در برابر ناملایمات و دشواریهای روزگار و موانع درونی است. میزان «صبر» افراد در طیِّ زندگی و در اثر حوادث مختلف میتواند کم یا زیاد شود. از این رو، آموزش «صبر» اهمیّت پیدا میکند. در قرآن کریم نیز برای آموزش صبر از روشهایی چون دستور صریح، بیان فواید «صبر»، سفارش یکدیگر به «صبر» و ارائة الگو استفاده شده است. از دیدگاه روانشناسی میتوان از روشهایی چون تقویت تفکیکی، تنشزدایی، خود آموزشدهی و سرمشقگیری و همانندسازی استفاده کرد. از جمله پیامدهای صبر دستیابی به حقیقت، افزایش قدرت مقابله با حوادث، ایجاد تعادل روانی، آسان شدن سختیها و مِهرورزی میباشد. سخترویی از مفاهیم مشابه با «صبر» در روانشناسی است، امّا در واقع، با آن متفاوت است. «صبر» از طریق توجّه به تمام رویدادهای مثبت و منفی که در طیِّ ناملایمات رُخ میدهد، کاهش ادراک ناکارآمدی و غلبه بر موانع و به تَبَع آن، شکوفایی باعث کاهش اضطراب میشود. همچنین «صبر» از طریق افزایش تلاش برای رفع موانع، مواجهه با تقویتکنندههای مثبت را زیاد میکند و از طریق کاهش و تغییر ارزیابی منفی نسبت به جهان، کاهش درماندگی و افزایش مِهرورزی باعث کاهش افسردگی میشود. «صبر» میتواند مِهروزی بین انسانها را تقویت کند و آنان را از خودخواهی به سمت دگرخواهی سوق دهد. «صبر» از طریق افزایش مِهرورزی و یادآوری نعمتهای پروردگار در زمان سختی منجر به افزایش شادکامی میشود.
حدیثه سلیمانی؛ عباس اشرفی
چکیده
یکی از تعالیم انبیاء،چگونگی برخورد و رفتار با مردم و بویژه پیروان ادیان است.در این مقالهبا سؤال چگونگی مواجهه با پیروان ادیان دیگر بهبررسی این موضوع با روش تطبیقی (مقارنةالادیان) در قرآن و عهدین پرداخته شده است. قرآن، همانگونه که به سایر جوانب مرتبط با زندگی بشر به طور جامع و کامل توجّه داشته و پرداخته، به این امر نیز توجّه وافر و شایانی ...
بیشتر
یکی از تعالیم انبیاء،چگونگی برخورد و رفتار با مردم و بویژه پیروان ادیان است.در این مقالهبا سؤال چگونگی مواجهه با پیروان ادیان دیگر بهبررسی این موضوع با روش تطبیقی (مقارنةالادیان) در قرآن و عهدین پرداخته شده است. قرآن، همانگونه که به سایر جوانب مرتبط با زندگی بشر به طور جامع و کامل توجّه داشته و پرداخته، به این امر نیز توجّه وافر و شایانی داشته است و دائماً جنبهی اعتدال را گرفته است. برخورد با آنها بسیار آرام و با هدف تربیتی و هدایتی است که آنها میتوانند در کنار دیگر قشرها زندگی کنند.البتّه به شرطی که به دستگاه حکومت جزیه و مالیات بپردازند و با ایشان دشمنی ننمایند.امّا اگر سازِ مخالفت زده و خلاف اسلام و مسلمانان اقدام کنند،در آن صورت مسلمانان هم باید به مبارزه با آنان به پا خیزند.
سیمین ولوی؛ طاهره تیز غم
چکیده
با توجّه به اینکه در قرآن کریم آیات بسیاری در قالب قصر بیان شده است، بنابراین انتقال مفهوم قصر در ترجمههای قرآن، دارای اهمیّتبسیاری است. این پژوهش با بررسی دو ترجمهیکهن (سورآبادی ومیبدی) و شش ترجمهی معاصر (آیتی، الهی قمشهای، انصاری، صفّارزاده، فولادوند و مکارم شیرازی) به ارزیابیعملکرد مترجمان مذکور در انتقال مفهوم قصر پرداخته ...
بیشتر
با توجّه به اینکه در قرآن کریم آیات بسیاری در قالب قصر بیان شده است، بنابراین انتقال مفهوم قصر در ترجمههای قرآن، دارای اهمیّتبسیاری است. این پژوهش با بررسی دو ترجمهیکهن (سورآبادی ومیبدی) و شش ترجمهی معاصر (آیتی، الهی قمشهای، انصاری، صفّارزاده، فولادوند و مکارم شیرازی) به ارزیابیعملکرد مترجمان مذکور در انتقال مفهوم قصر پرداخته و با ذکر شواهدو تطبیق ترجمهی آیات با شیوههای قصر در زبان فارسی، نحوهی ترجمه و بازتاب مفهوم قصر را در این ترجمهها مورد ارزیابی و نقد قرار داده است.
بهناز پیامنی
چکیده
سخن گفتن فرایندی ارتباطی است که طیّ آن پیامی از گوینده به مخاطب منتقل میشود و با توجّه به چگونگی مخاطب و نحوهی بیان پیام، گفتگو (= Dialogue) یا تکگویی (= Monologue) نام میگیرد. دیالوگ از لغت یونانی دیالوگوس (= Dialogos) گرفته شده که مرکّب از «logos» به معنی کلمه و «dia» به مفهوم «میان و درون» است که ممکن است در برخی مواقع فاقد مخاطب ...
بیشتر
سخن گفتن فرایندی ارتباطی است که طیّ آن پیامی از گوینده به مخاطب منتقل میشود و با توجّه به چگونگی مخاطب و نحوهی بیان پیام، گفتگو (= Dialogue) یا تکگویی (= Monologue) نام میگیرد. دیالوگ از لغت یونانی دیالوگوس (= Dialogos) گرفته شده که مرکّب از «logos» به معنی کلمه و «dia» به مفهوم «میان و درون» است که ممکن است در برخی مواقع فاقد مخاطب خارجی باشد، به این معنی که شخص ممکن است اندیشههایش را برای خود بیان کند یا برای مخاطبی که هیچگونه پاسخ و عکسالعمل آنی در برابر گفتار وی ندارد. بنابراین همهی دعاها و اشعار غنایی را میتوان به نوعی تکگویی محسوب داشت. بر این اساس، در این مقاله به بررسی گفتگو (دیالوگ) در برخی از داستاهای قرآن کریم، هم از دیدگاه گوینده و مخاطب و هم موضوع پرداخته شده است و از آنجا که هدف اصلی آن، بحث دربارهی گفتگوست، به صورت گذرا به برخی از تکگوئیها در داستانهای مورد بررسی اشاره شده است.
سید محسن میری
چکیده
قاعدهی فلسفیِ «الواحد»، تطبیق آن بر خداوند به عنوان یکی از مصادیق قاعده، نیز بحث از اوّلین مخلوقِ صادر از خداوند، از مباحثی است که جایگاه خاصّی در فلسفهی اسلامی دارد و فیلسوفان فراوانی به صورت گسترده و عمیق بدان پرداختهاند. یک پرسش مهم در اینجا آن است که آیا این قاعده و مباحث پیرامون آن و به طور خاص، نحوهی صدور جهان از خداوند، ...
بیشتر
قاعدهی فلسفیِ «الواحد»، تطبیق آن بر خداوند به عنوان یکی از مصادیق قاعده، نیز بحث از اوّلین مخلوقِ صادر از خداوند، از مباحثی است که جایگاه خاصّی در فلسفهی اسلامی دارد و فیلسوفان فراوانی به صورت گسترده و عمیق بدان پرداختهاند. یک پرسش مهم در اینجا آن است که آیا این قاعده و مباحث پیرامون آن و به طور خاص، نحوهی صدور جهان از خداوند، ریشههای قرآنی و روایی نیز دارد یا نه؟ آنچه در این نوشتار آمده، بررسی و ارزیابی دیدگاه برخی از حکما و عارفان اسلامی و به طور خاص حکیم معاصر، میرزا مهدی مدرّس آشتیانی (ره)، مبنی بر دلالت شماری از آیات بر این موضوع و نیز دیدگاه نگارنده در این باره است.