محمدرضا آرام
چکیده
این روزها، دغدغه و اضطراب جهانیشدن، مشغلهی ذهنی بسیاری از متفکّران عرصهی سیاست، اقتصاد و غیره را تشکیل میدهد و همه بهنوعی از دید خود به این مقوله پرداخته و آن را رد یا قبول میکنند و آنچه در این مقوله بهفراموشی سپرده شده یا حدّاقل کمتر توجّه شده است، توجّه به نقش قرآن کریم و جایگاه آن در این معرکه است. این پژوهش میکوشد تا ...
بیشتر
این روزها، دغدغه و اضطراب جهانیشدن، مشغلهی ذهنی بسیاری از متفکّران عرصهی سیاست، اقتصاد و غیره را تشکیل میدهد و همه بهنوعی از دید خود به این مقوله پرداخته و آن را رد یا قبول میکنند و آنچه در این مقوله بهفراموشی سپرده شده یا حدّاقل کمتر توجّه شده است، توجّه به نقش قرآن کریم و جایگاه آن در این معرکه است. این پژوهش میکوشد تا ضمن ارائهی معنای مورد نظر از مفهوم جهانیشدن، اصول، ویژگیها، نتایج و پیامدهای آن، سازوکارهای تحقّق طرح جهانیسازی فرهنگ و معارف قرآن را مورد بررسی قرار دهد و سپس، چالشهای فرهنگ قرآنی در عصر جهانیشدن در حوزهی اعتقادات، باورها و ارزشها را بیان میکند. این مقاله، «قرآن» و «جهانیشدن» را متلازم هم دانسته و بیان میکند. قرآن کریم وحینامهی الهی است که برای هدایت نظری و عملی انسان در همهی عصرها آمده است و از اینحیث با ویژگی ابدیّت برای تمامی بشریّت نازل شده است. این پژوهش با تکیه بر ضرورت جهانیسازی قرآن در عرصهی جهانیشدن، به ساختارها و ویژگیهای نظام جهانی قرآن پرداخته است و آنگاه زبان قرآن را بهعنوان زبان واحد نظام جهانی قرآن معرّفی میکند.
علی شریفی؛ زهرا بختیاری
چکیده
پژوهش حاضر با روش توصیفی و مطالعات کتابخانهای به مقایسة تطبیقی آرای امام موسی صدر و شیخ محمد عبده به عنوان نمونههایی از عقل شیعی و نومعتزلی پرداخته، جایگاه «عقل» را نزد آنان روشن کردهاست و از طریق استناد به نمونههایی از آیات قرآن، سعی در نشان دادن استدلال عقلی آنها در تفسیر قرآن با تأکید بر مسائل اجتماعی دارد. پرسش اصلی ...
بیشتر
پژوهش حاضر با روش توصیفی و مطالعات کتابخانهای به مقایسة تطبیقی آرای امام موسی صدر و شیخ محمد عبده به عنوان نمونههایی از عقل شیعی و نومعتزلی پرداخته، جایگاه «عقل» را نزد آنان روشن کردهاست و از طریق استناد به نمونههایی از آیات قرآن، سعی در نشان دادن استدلال عقلی آنها در تفسیر قرآن با تأکید بر مسائل اجتماعی دارد. پرسش اصلی تحقیق چنین مطرح میشود: موضع مشترک امام موسی صدر و شیخ محمد عبده دربارة «عقل» و جایگاه آن در تفسیر چیست؟ در پاسخ به این سؤال، بر حجیت عقل به عنوان یکی از مدارک تفسیر عقلی تکیه میشود. سرانجام، با بررسی نظرات ایشان به این نتایج میرسد که هر دو در امکان فهم و جواز تفسیر قرآن برای همة انسانها اتفاق نظر دارند. همچنین، هر دو قائل به حجیت عقل در تفسیر قرآن هستند و در پایان، هر دو از عقل در تفسیر قرآن، بهعنوان قوة درک بدیهیات، تبیین و توضیح، استنباط گزارههای نظری و تأویل بخشی از ظواهر قرآن بهرة کافی را بردهاند.
مریم توکل نیا؛ حسین خاکپور
چکیده
روایات تفسیری در زمینه فهم واژگانی بیانگر آن است که اهل بیت به تفسیرادبی قرآن پرداختهاند و در صدد فهماندن لغات غریب قرآن به مردم هستند زیرا گاهاً اکثر لغات یک آیه قابل فهم است و تنها یک واژه مبهم و دور از ذهن میباشد و نیاز به تفسیر دارد؛ لذا آن بزرگواران به تبیین همان یک واژه میپرداختند. هدف از این مقاله بیان جایگاه اهل بیت (علیه ...
بیشتر
روایات تفسیری در زمینه فهم واژگانی بیانگر آن است که اهل بیت به تفسیرادبی قرآن پرداختهاند و در صدد فهماندن لغات غریب قرآن به مردم هستند زیرا گاهاً اکثر لغات یک آیه قابل فهم است و تنها یک واژه مبهم و دور از ذهن میباشد و نیاز به تفسیر دارد؛ لذا آن بزرگواران به تبیین همان یک واژه میپرداختند. هدف از این مقاله بیان جایگاه اهل بیت (علیه السلام) در بکارگیری ابزارهای ادبی-بلاغی خصوصاً در فهم لغات قرآنی بودهاست؛ نوشته حاضر با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی روشهای ائمه (علیه السلام) در بکار گیری این ابزارها در معناشناسی واژگانی آیات پرداخته و در انتها به ابن نتیجه دست یافته است که اهل بیت (علیه السلام) برای تبیین لغات، ابتدا از قواعد عربی و سپس کاربرد واژگان در عرف و فرهنگ استفاده کرده و گاهی بر اساس کاربرد آن واژه در شعر به معناشناسی لغات پرداخته و در مواردی نیز از کاربرد واژگان مترادف در تفسیر لغوی آیات قرآن استفاده نمودهاند.
حسام الدین خلعتبری؛ فریبا صدارت
چکیده
مدیریّت اسلامی مبتنی بر جهانبینی دینی است که حاصل مفاهیم قرآن، نهجالبلاغه و فرمایش اولیاء الهی میباشد. از این روی، مدیران جامعة اسلامی باید دارای ویژگیهایی باشند تا بتوانند با استخراج آن مفاهیم و در هم آمیختن آنها با تواناییهای ذاتی و شخصیّتی خود به مدیرانی تبدیل گردندکه از عهدة وظایف و تکالیف الهی و اجرایی برآیند. همچنین ...
بیشتر
مدیریّت اسلامی مبتنی بر جهانبینی دینی است که حاصل مفاهیم قرآن، نهجالبلاغه و فرمایش اولیاء الهی میباشد. از این روی، مدیران جامعة اسلامی باید دارای ویژگیهایی باشند تا بتوانند با استخراج آن مفاهیم و در هم آمیختن آنها با تواناییهای ذاتی و شخصیّتی خود به مدیرانی تبدیل گردندکه از عهدة وظایف و تکالیف الهی و اجرایی برآیند. همچنین باید با شناخت آفات و آسیبهای این مقام، راه عبور سالم از آنها را یافت و در انجام وظایف از آنها دوری کنند. از آنجا که ویژگیهای منفی مدیران، شخصیّت آنان رافرسوده، دریچههای تعامل متقابلِ فی ما بین را مسدود نموده است و به حُسن روابط، خدشه وارد مینماید. در مقالة حاضر به بُعد شناخت آفات پرداخته شده است و در این راستا، تعریف مدیریّت، مدیر و آفت بیان شده، سپس بعضی از آسیبهای مدیریّت از جمله، تکبّر، جاهطلبی و ... مورد بررسی قرار گرفته است.لذا دیدگاه قرآن و نهجالبلاغه مورد توجّه قرار گرفته است و از نقطه نظرات مفسّران عالیمقام و صاحبنظران استفاده شده است.
سیده فاطمه شاه مرادی؛ کبری راستگو
چکیده
ظاهر برخی از واژههای قرآن، نظریّة ترادف کلمات این کتاب آسمانی را در ذهن برخی صاحبنظران برجسته نموده، به طوری که عدّهای، چه ضمن بیان معنای لغوی و چه بیان تفسیر این واژهها، مترادف بودن اینگونه کلمات را برگزیدهاند، حال آنکه بررسی معناشناسانه و توجّه به سیاقِ طرح این واژهها، تفاوتها و ظرافتهای ممیّزانة آن را تبیین مینماید، ...
بیشتر
ظاهر برخی از واژههای قرآن، نظریّة ترادف کلمات این کتاب آسمانی را در ذهن برخی صاحبنظران برجسته نموده، به طوری که عدّهای، چه ضمن بیان معنای لغوی و چه بیان تفسیر این واژهها، مترادف بودن اینگونه کلمات را برگزیدهاند، حال آنکه بررسی معناشناسانه و توجّه به سیاقِ طرح این واژهها، تفاوتها و ظرافتهای ممیّزانة آن را تبیین مینماید، واژههای «اصطفی» و «اختار» از این قبیل هستند. واژة «اصطفی» در قرآن کریم دلالت به برگزیدگى دارد و این برگزیدگی مخصوص پیامبران و انسانهای نیکو و کسانی است که با مجاهدت، خود را برای خدا خالص کردهاند و با دوری از گناه، ایمان و انجام عمل صالح صاحب درجات عالی شدهاند و شایستگی برگزیدگی از سوی خداوند متعال را پیدا کردهاند، امّا لفظ «اختار» در مواردی به کار رفته که مطلق انسان مورد نظر بوده است و یا در جایی که بین دو چیز مقایسهای روی داده، سپس موردی با توجّه به فضیلتی انتخاب شده است. بنابراین، کاربرد این کلمات در سیاقهای مختلف معنایی، غیر از معنای آنها در سیاق دیگری را میرساند و این مهم، اهمیّت توجّه بیش از پیش به سیاق آیات برای یافتن معنای لغوی را روشن و تبیین میکند.
حسین ستار؛ زینب قصری
چکیده
با توجه به اینکه معروفترین و شناختهشدهترین راه ثبات نبوت، معجزه است، بررسی و تحقیق پیرامون معجزات از مقولههای بسیار مهم است. اوصاف و مشخصات متعددی برای تشخیص معجزه از افعال مشابه بیان شده است ازجمله آنکه معجزه، کاری خارق عادت و مقرون به تحدی است که بشر عادی، از آوردن مثل آن عاجز و ناتوان است. در این راستا تفاوت معجزات پیامبران ...
بیشتر
با توجه به اینکه معروفترین و شناختهشدهترین راه ثبات نبوت، معجزه است، بررسی و تحقیق پیرامون معجزات از مقولههای بسیار مهم است. اوصاف و مشخصات متعددی برای تشخیص معجزه از افعال مشابه بیان شده است ازجمله آنکه معجزه، کاری خارق عادت و مقرون به تحدی است که بشر عادی، از آوردن مثل آن عاجز و ناتوان است. در این راستا تفاوت معجزات پیامبران از مقولههایی است که پیرامون آن نظرات گوناگونی مطرح شده است. از دیدگاه برخی دانشمندان علوم قرآنی، معجزه هر پیامبری از جنس کمال و فضیلت عصر آن پیامبر بوده است تا مردم بدانند که آن عمل متفاوت از تخصص و عمل بشری است و کاری الهی و خارج از توان بشری است، باورمندان به این نظریه که از آن به "تناسب معجزه با زمانه"یادکردهاند؛ بیش از هر چیز مستند خود را روایتی از امام هادی ع قرار دادهاند. این گفتار پس از تعریف و بیان اندیشه تناسب معجزه با زمانه و بیان ادله عقلی و روایی آن؛ تلاش دارد تا دلایل ادعایی را ردّ نماید. در بحث روایی که مهمترین دلیل این گزاره دانسته شده؛ نقد سندی و متنی موردتوجه قرار گرفته است. در ادامه قرائنی دیگر نیز بر ابطال این گزاره ارائه شده است.
قرآن پژوهی
زهرا منصوری؛ سید عبدالرسول حسینی زاده
چکیده
از ویژگیهای سور قرآن کریم، وجود ارتباط و پیوستگی بین آیات میباشد؛ مسئلهای که برخی خاورشناسان به نبود آن اذعان دارند؛ تبیین انسجام محتوایی سور قرآن، ضمن آنکه این شبهه را رفع میکند، غرض اصلی سوره را مشخص مینماید. پژوهش حاضر درصدد است با روش تحلیل محتوای کیفی، ضمن بررسی انسجام محتوایی سوره حجرات، انگاره اخلاقمحور بودن این ...
بیشتر
از ویژگیهای سور قرآن کریم، وجود ارتباط و پیوستگی بین آیات میباشد؛ مسئلهای که برخی خاورشناسان به نبود آن اذعان دارند؛ تبیین انسجام محتوایی سور قرآن، ضمن آنکه این شبهه را رفع میکند، غرض اصلی سوره را مشخص مینماید. پژوهش حاضر درصدد است با روش تحلیل محتوای کیفی، ضمن بررسی انسجام محتوایی سوره حجرات، انگاره اخلاقمحور بودن این سوره را به نقد بکشاند. این سوره در سه دسته موضوعی «توجه دادن به محوریت نبی اکرم (ص) در جامعه ایمانی»، «عوامل و موانع ایجاد و حفظ وحدت» و «تبیین حقیقت ایمان» به مهمترین هدف دستورات الهی در این سوره که «امتسازی» توسط رسول اکرم (ص) میباشد، پرداخته است؛ وجود دو قطب حق و باطل در عالم و قد علم نمودن باطل در برابر حق از چالشهایی است که سدّ راه امتسازی است و اوامر الهی در سوره حجرات، علاوه بر منافع فردی، بایستی با دید کلی و اجتماعی درنظر گرفته شود تا امتسازی مدنظر قرآن کریم تحقق یابد.
شهلا رحمانی؛ میترا پورسینا
چکیده
تدبّر در شاخصهای جنسیتی برگرفته از آیاتالاحکام، گویای تشریع حکیمانۀ احکام بر اساس ویژگیهای شخصیتی و فیزیولوژیکی زن و مرد است به گونهای که این ساختار متفاوت در حقوق ایشان انعکاس مییابد و پیوند نزدیکی بین احکام تشریعی و ساختار روانشناختی دو جنس برقرار میکند. پژوهش حاضر با تلفیق مباحث تفسیری و دستاوردهای روانشناختی، و با ...
بیشتر
تدبّر در شاخصهای جنسیتی برگرفته از آیاتالاحکام، گویای تشریع حکیمانۀ احکام بر اساس ویژگیهای شخصیتی و فیزیولوژیکی زن و مرد است به گونهای که این ساختار متفاوت در حقوق ایشان انعکاس مییابد و پیوند نزدیکی بین احکام تشریعی و ساختار روانشناختی دو جنس برقرار میکند. پژوهش حاضر با تلفیق مباحث تفسیری و دستاوردهای روانشناختی، و با توجه به خصیصۀ «دیگرخواهی»، که در تتبعات روانشناختی منشأ اصلی ویژگیهای شخصیتی زن شمرده میشود، به تحلیل تفاوتهای جنسیتی آیاتالاحکام در آیات مربوط به «عدّه»، «درجه» و «قوامیت» میپردازد. در این بررسی درمییابیم که تعبدی بودن حکم «عدّه» با ساختار لطیف زنان در ارتباط است؛ تعبیر «درجه» در لسان قرآن حاکی از قدرت تعقل و دور اندیشی مردان است که انتظار میرود در راستای مدارا با برخی تبعات منفی دیگرخواهی که ممکن است در برخی شرایط بر وجود زن عارض گردد، برای حسن معاشرت با زنان از خود نشان دهند؛ و قوامیت و حمایت مرد به ثبات عاطفی زن کمک میکند.
قرآن پژوهی
علی آقاجانی
چکیده
مفهوم بیعت یکی از واژگان قرآنی پراهمیت است که رابطه تنگاتنگی با مشارکتسیاسی دارد اگرچه بدیهی است که نمیتوان مشارکتسیاسی را بدان یا به مفاهیم همعرض آن فروکاست اما بر پایه نگرش قرآنی میتوان ظرفیتسنجی نمود. بر این پایه سوال اصلی تحقیق آن است که ماهیت بیعت در قرآن چیست و چه رهیافتی بدان، رهیافت مطلوب قرآن است؟ پژوهش بر پایه ...
بیشتر
مفهوم بیعت یکی از واژگان قرآنی پراهمیت است که رابطه تنگاتنگی با مشارکتسیاسی دارد اگرچه بدیهی است که نمیتوان مشارکتسیاسی را بدان یا به مفاهیم همعرض آن فروکاست اما بر پایه نگرش قرآنی میتوان ظرفیتسنجی نمود. بر این پایه سوال اصلی تحقیق آن است که ماهیت بیعت در قرآن چیست و چه رهیافتی بدان، رهیافت مطلوب قرآن است؟ پژوهش بر پایه روش تفسیر موضوعی بر آن است که بیعت از مفاهیمی است که مشارکت سیاسی از آن قابل استخراج و استنطاق بوده و قابلیت ظرفیت سنجی در قرآن را دارد که بر اساس این ظرفیتسنجی میتوان گفت از منظر قرآن، بیعت، بهمثابه مفهومی امضایی-نیمه تأسیسی است و شرطیت در شرعی بودن دولتدینی و حداکثرسازی و اصالتبخشی به مشارکتسیاسی فعال را دارد. بر این پایه در عصر غیبت نص و حقانیت رهبری فقیه، بالقوه است که برای فعلیت یافتن، بیعت(پذیرش و رضایت) را که امروزه می توان از آن به انتخابات، همهپرسی و...تعبیر کرد می طلبد. تلقی مشروعیت سازانه و موثر از بیعت در کنار نص؛ خروج نصوص روایی-قرآنی از مقوله اسکات خصم و پرهیز از جدلی انگاشتن روایات بیعت، و تحلیل موسع مفهوم بیعت، از یافتههای پژوهش است. بنابراین بیعت در زمان غیبت که میتواند به انتخابات و مانند آن ترجمه شود امری نیمه تأسیسی است که در کنار شرط نصب عام به نحو تشکیکی و در واقع شروط مربوط به شخص رهبر، پایه دوم شرعیت نظام دینی است. بدینترتیب بیعت ناظر بر رضایت شرطیت در شرعی بودن دولتدینی و حداکثرسازی و اصالتبخشی به مشارکتسیاسی فعال دارد.
سهیلا جلالی کندری؛ فرشته معتمد لنگرودی
چکیده
اعجاز قرآن از جمله مسایل محوری در مباحث اندیشمندان است. ابوسلیمان خطابی و عبدالقاهر جرجانی از صاحبنظران در این عرصه هستند که وجه اعجاز قرآن را در نظم آن مطمح نظر قرار دادهاند. جستار حاضر، با روش توصیفیـ تحلیلی و با رویکرد مقایسه و نقد، به بررسی آرای خطابی و جرجانی در زمینة اعجاز قرآن کریم پرداختهاست. خطابی معتقد است که اساس بلاغت ...
بیشتر
اعجاز قرآن از جمله مسایل محوری در مباحث اندیشمندان است. ابوسلیمان خطابی و عبدالقاهر جرجانی از صاحبنظران در این عرصه هستند که وجه اعجاز قرآن را در نظم آن مطمح نظر قرار دادهاند. جستار حاضر، با روش توصیفیـ تحلیلی و با رویکرد مقایسه و نقد، به بررسی آرای خطابی و جرجانی در زمینة اعجاز قرآن کریم پرداختهاست. خطابی معتقد است که اساس بلاغت در قرآن به گونهای است که اگر لفظی از جای خود برداشته شود و لفظ دیگری به جای آن قرار گیرد، سخن تباه میگردد یا شکوه و جلوهای که داشته، از میان میرود و در نتیجه، بلاغت رخت برمیبندد. لیکن نظریة نظم از منظر جرجانی با نحو مرتبط است. از دیدگاه وی، نظم از طریق ادراک معانی نحوی محقّق میگردد و این ادراک از طریق گزینش نیکو میسّر است. وی معتقد است که لفظ در نظم، تابع معناست. همچنین، ارتباط میان الفاظ، مانند ارتباطهای نحوی، به خودی خود، به نظم منجر نمیشود، بلکه ترتیب معانی و ساختار آن در ذهن متکلّم است که موجب نظم میشود. خطابی و جرجانی هر دو اعجاز تأثیری قرآن را میپذیرند، ولی تحدّی قرآن را در نظم آن دانستهاند. تأمل در نظرات این دو اندیشمند نشان میدهد که رویکرد خطابی در البیان بلاغی است، اما جرجانی در دلائل الإعجاز رویکردی نحویـ بلاغی و در عین حال، هنری دارد. در حقیقت، جرجانی اندیشة نظم را به کمال رساند، به گونهای که اکنون از نظر بسیاری، مهمترین وجه اعجاز محسوب میشود.
حدیثه سلیمانی؛ عباس اشرفی
چکیده
یکی از تعالیم انبیاء،چگونگی برخورد و رفتار با مردم و بویژه پیروان ادیان است.در این مقالهبا سؤال چگونگی مواجهه با پیروان ادیان دیگر بهبررسی این موضوع با روش تطبیقی (مقارنةالادیان) در قرآن و عهدین پرداخته شده است. قرآن، همانگونه که به سایر جوانب مرتبط با زندگی بشر به طور جامع و کامل توجّه داشته و پرداخته، به این امر نیز توجّه وافر و شایانی ...
بیشتر
یکی از تعالیم انبیاء،چگونگی برخورد و رفتار با مردم و بویژه پیروان ادیان است.در این مقالهبا سؤال چگونگی مواجهه با پیروان ادیان دیگر بهبررسی این موضوع با روش تطبیقی (مقارنةالادیان) در قرآن و عهدین پرداخته شده است. قرآن، همانگونه که به سایر جوانب مرتبط با زندگی بشر به طور جامع و کامل توجّه داشته و پرداخته، به این امر نیز توجّه وافر و شایانی داشته است و دائماً جنبهی اعتدال را گرفته است. برخورد با آنها بسیار آرام و با هدف تربیتی و هدایتی است که آنها میتوانند در کنار دیگر قشرها زندگی کنند.البتّه به شرطی که به دستگاه حکومت جزیه و مالیات بپردازند و با ایشان دشمنی ننمایند.امّا اگر سازِ مخالفت زده و خلاف اسلام و مسلمانان اقدام کنند،در آن صورت مسلمانان هم باید به مبارزه با آنان به پا خیزند.
خسرو ظفرنوایی
چکیده
چکیده با مروری اجمالی در معجزات پیامبران درمییابیم که معجزة هر پیامبری دو وجه شاخص و ممتاز دارد که عبارتند از: وجه امتیاز حسّی و وجه امتیاز عقلی. به عنوان مثال، اژدها شدن عصای حضرت موسی(ع)، بیرون آمدن ناقة حضرت صالح از سینة کوه، شفای مریضان به دست حضرت عیسی(ع) و نظیر اینها را میتوان از مصادیق معجزات حسّی برشمرد. امّا آن بخش ازگفتار ...
بیشتر
چکیده با مروری اجمالی در معجزات پیامبران درمییابیم که معجزة هر پیامبری دو وجه شاخص و ممتاز دارد که عبارتند از: وجه امتیاز حسّی و وجه امتیاز عقلی. به عنوان مثال، اژدها شدن عصای حضرت موسی(ع)، بیرون آمدن ناقة حضرت صالح از سینة کوه، شفای مریضان به دست حضرت عیسی(ع) و نظیر اینها را میتوان از مصادیق معجزات حسّی برشمرد. امّا آن بخش ازگفتار انبیاء و کردار منبعث از این گفتار که به تصریح ایشان، وحی و سخن خداست، وجه عقلی اعجاز را در بر میگیرد و اساس و عنوان پیامبری حاکی از همین معجزات است؛ یعنی دریافت پیام از منبع غیرمتعارف و ابلاغ آن به مردم، و منظور از منبع متعارف، عقل و اندیشة بشری در کنار عقل و اندیشة الهی است. مقام تجلّی عقل الهی برترین و شاخصترین وجه امتیاز انبیاست؛ زیرا عقل بشری در رهگذر زمان، مکان و تجربة حسّی تکامل مییابد. در نتیجه، فاقد توانایی احاطه بر آینده است. مراد از آینده صرفاً قید زمان نیست، بلکه منظور، حاصل و نتیجة قوانین و سنّتهایی است که انسان با اندیشة خود به آن میرسد یا رسیده است. لذا عنصر زمان و مکان در تجربیّات و تعقّلات بشری دو امر ضروری هستند، در حالی که در فرآیند عقل وحیانی، فاقد هر گونه نقش و نقشه هستند. با دقّت در تجلّی عقل وحیانی در عقل بشری میتوان به یکی از تجلّیات قاطع و مستمر اعجاز الهی بهویژه رسول گرامی اسلام درهمة دوران پی برد.
سید محسن میری
چکیده
معرفت و بهطور خاص باور و اعتقاد آدمی، یکی از مهمترین ارکان در تعیین هویّت انسان و شکلگیری فرد و اجتماع است که از دیرباز مورد توجّه و پژوهشهای فراوانی از دیدگاههای مختلف بوده است. یقیناً باورهای انسانی همانند سایر پدیدههای دیگر، همانگونه که در برخی از امور تأثیرگذار است، از عوامل و علل معرفتی و غیر معرفتی نیز اثر میپذیرد. ...
بیشتر
معرفت و بهطور خاص باور و اعتقاد آدمی، یکی از مهمترین ارکان در تعیین هویّت انسان و شکلگیری فرد و اجتماع است که از دیرباز مورد توجّه و پژوهشهای فراوانی از دیدگاههای مختلف بوده است. یقیناً باورهای انسانی همانند سایر پدیدههای دیگر، همانگونه که در برخی از امور تأثیرگذار است، از عوامل و علل معرفتی و غیر معرفتی نیز اثر میپذیرد. قرآن کریم، این تأثیرگذاری و تأثیرپذیری معرفت را با همهی ابعاد آن مورد توجّه قرار داده است و ضمن بیان فرایندها و روندهای این تعامل، هنجارها و بایستههای این تعامل را برای دستیابی انسان به سعادت و کمال بیان فرمودهاست. این مقاله ضمن بیان نکاتمقدّماتی، سنّت گذشتگان را بهعنوان یکی از عوامل تأثیرگذار بر باور از دیدگاه قرآن کریم بررسی میکند. اهمیّت این دست از مباحث، از آنروست که یکی از راههای اسلامیسازی علوم، طرّاحی نظریهای سامانمند و جامع دربارهی هنجارهای باور براساس قرآن کریم و سنّت پیامبر (ص) و اهل بیت (علیهمالسّلام) است
امیر خادم علیزاده؛ علی راه نشین
چکیده
در کنار مطالعات و متون گشتردة اسلامی در حوزة اقتصاد متعارف، مطالعات و پژوهشهایی نیز با تکیه بر طبقهبندیهای علم اقتصاد در جهت بررسی مبانی اخلاقی اقتصاد اسلامی صورت پذیرفته است. امّا در حوزة مالی و سرمایهگذاری تاکنون با رویکرد اخلاقی به مسائل و موضوعات مالی همچون بازارها و ابزارهای نوین مالی و همچنین رویکردها و روشهای سرمایهگذاری ...
بیشتر
در کنار مطالعات و متون گشتردة اسلامی در حوزة اقتصاد متعارف، مطالعات و پژوهشهایی نیز با تکیه بر طبقهبندیهای علم اقتصاد در جهت بررسی مبانی اخلاقی اقتصاد اسلامی صورت پذیرفته است. امّا در حوزة مالی و سرمایهگذاری تاکنون با رویکرد اخلاقی به مسائل و موضوعات مالی همچون بازارها و ابزارهای نوین مالی و همچنین رویکردها و روشهای سرمایهگذاری پرداخته نشده است. در این مقاله پس از بررسی حوزة اخلاق اقتصادی به تعریف حوزة اخلاق سرمایهگذاری و رابطة اخلاق سرمایهگذاری با ادبیّات موجود در زمینة اخلاق اقتصادی پرداخته میشود. سؤال اساسی در این مقاله این است که الزامات و معارف اخلاقی و تربیتی اسلام در حوزة فعّالیّتهای سرمایهگذاری چیستند؟ در ادامه با رویکردی فرایندی به سرمایهگذاری، عناوین و موضوعات اخلاقی از نگاه قرآن و روایات در سه دستة کلّی قبل از اجرای سرمایهگذاری، اجرای سرمایهگذاری و پس از اجرای سرمایهگذاری تقسیمبندی و بررسی شدهاند. طبقهبندی آیات و روایات و طرّاحی چارچوب موضوعی اخلاق سرمایهگذاری از یافتههای این مقاله است.
داوود معماری؛ مژگان آقایی
چکیده
سرگذشت قارون1به عنوان مظهرثروت آمیخته با کِبروغروروطغیان درسه سوره ازقرآن مطرح شده است که عبارت هستند از: سورههای قصص،عنکبوت وغافر. درهریک از سورههای عنکبوت وغافر فقط یک آیه،امّا درسورة قصص ضمن هفت آیه، غرور و سرمستی قارون ازثروتی بیحد، و در پی آن فراموشی خداوند و نیکی به دیگران و در نهایت، هلاکت وی را به تصویر می کشد. به فرمودة ...
بیشتر
سرگذشت قارون1به عنوان مظهرثروت آمیخته با کِبروغروروطغیان درسه سوره ازقرآن مطرح شده است که عبارت هستند از: سورههای قصص،عنکبوت وغافر. درهریک از سورههای عنکبوت وغافر فقط یک آیه،امّا درسورة قصص ضمن هفت آیه، غرور و سرمستی قارون ازثروتی بیحد، و در پی آن فراموشی خداوند و نیکی به دیگران و در نهایت، هلاکت وی را به تصویر می کشد. به فرمودة قرآن، قارون از قوم موسی (ع) است و بر آنها ستم می کند. ثروت بسیاری داشت و کسب آن را تنها نتیجة کاردانی خود میداند. قوم او را خیرخواهانه نصیحت میکنند و خداوند هم به قارونصفتان یادآوری میکند که کسانی که از او نیرومندتر و مالاندوزتر بودند، به هلاکت رسیدهاند، امّا باز هم او از بذل مال خود سر باز زده، نمایش ثروت به راه می اندازد و دنیاطلبان آرزو میکنندکه مانند او باشند. آنگاه عذاب خداوند نازل شده، او و خانه اش را به کام زمین فرو میبرد. علاوه بر قرآن، کتاب مقدّس نیز ماجرای قارون را در اصحاح 16 از سفر اعداد با نام عبریِ «قورح بن یصهار بن قهات بن لاوی» این چنین ذکر نموده است: قورح پسر عموی موسی است که به دلیل حسادت به موسی و هارون همراه داتان و ابیرام و اون، 250 نفر از سران بنی اسرائیل را با خود همراه کرده، در برابر موسی دست به شورش میزنند، آنگاه زمین دهان باز کرده، قورح و داتان و ابیرام را می بلعد. سپس آتشی ازجانب پروردگار آمد و بقیّة یاران او را میسوزاند. در این پژوهش سعی شده مقایسهای بین این متون صورت گیرد، چرا که امروزه عرضة این گونه مباحث برای رسیدن به همدلی پیروان ادیان الهی و پرهیز از اختلافات یک نیاز ضروری است.
جمال فرزندوحی؛ فاطمه احمدی
دوره 4، شماره 10 ، فروردین 1392، ، صفحه 67-84
چکیده
خانواده کوچکترین اجتماع انسانی است که روابط اعضای آن در درجة نخست از پیوند عاطفی و خونی نشأت میگیرد و هر یک از اعضای خانواده نقشی دارند و این نقشها پدیدآورندة روابطی هستند که تکالیف و حقوق خاصّی را ایجاد میکنند. نقش همسری، پدری، مادری و فرزندی نقشهایی هستند که در خانواده وجود دارند. این نقشها رابطهای حقوقی را میان اعضای ...
بیشتر
خانواده کوچکترین اجتماع انسانی است که روابط اعضای آن در درجة نخست از پیوند عاطفی و خونی نشأت میگیرد و هر یک از اعضای خانواده نقشی دارند و این نقشها پدیدآورندة روابطی هستند که تکالیف و حقوق خاصّی را ایجاد میکنند. نقش همسری، پدری، مادری و فرزندی نقشهایی هستند که در خانواده وجود دارند. این نقشها رابطهای حقوقی را میان اعضای خانواده پدید میآورد. اجرای احکام حقوقی در خانواده، حافظ نظم خانواده به عنوان جزئی از جامعه است و همچنین شناخت احکام اخلاقی خانواده و عمل به آنها، محبّت خانوادگی را سالم و بارور نگاه میدارد و در سایة باروری نهال محبّت، نظم خانوادگی استوار میماند. هدف این پژوهش، شناخت و بیان حقوق و اخلاق در نظام خانواده است و روش تحقیق در جمعآوری اطّلاعات، توصیفی ـ کتابخانهای میباشد.
بهروز یدالله پور
چکیده
یکی از مباحث بنیادین در روش تفسیر قرآن به قرآن این است که این روش بر دولت رفیع آیات بنا شده و تلاش مفسّر در این روش تفسیری آن است تا آیات قرآن را از درون قرآن مجید و با تکیه بر آیات دیگر تفسیر نمایند و بر این اساس، برخی از مفسّران مدّعی بینیازی به هرآنچه غیر قرآن است و «قرآن بسندگی» یا «بسندگیِ متن» در تفسیر قرآن شدهاند ...
بیشتر
یکی از مباحث بنیادین در روش تفسیر قرآن به قرآن این است که این روش بر دولت رفیع آیات بنا شده و تلاش مفسّر در این روش تفسیری آن است تا آیات قرآن را از درون قرآن مجید و با تکیه بر آیات دیگر تفسیر نمایند و بر این اساس، برخی از مفسّران مدّعی بینیازی به هرآنچه غیر قرآن است و «قرآن بسندگی» یا «بسندگیِ متن» در تفسیر قرآن شدهاند و با چنین پنداری، برخی با حمله به تمامی روایات مجعول و غیر مطمئن خواندن این مجموعهی بزرگ، سنّت را از میدان تفسیر راندهاند. رویکرد مفسّران روش تفسیر قرآن به قرآن نسبت به ارزش سنّت و روایات معصومان (علیهم السّلام) در عرصه-ی تفسیر یکسان نیست، اگرچه در روش تفسیری مشترک هستند، امّا رویکرد آنان به ارزش روایات صحیح می-تواند چگونگی تعامل آنان با روایات را رقم زند که با مطالعه و پژوهش در آثار تفسیری مفسّران معاصر این نکته بخوبی قابل مشاهده است. تلاش این نوشتار آن است تا با معرّفی روش تفسیر قرآن به قرآن، جایگاه روایات را در این روش تفسیری و رویکرد مفسّران قرآن به قرآن بدان را ژرفکاوی نماید و اینکه آیا مفسّران در تفاسیر خود بدین روش از روایات بهره جستهاند یا خیر؟ که به این نکتهی مهم دست یافته است که بسیاری از مفسّران این روش، از روایات در تفاسیر خود بهره جستهاند و جایگاه روایات در نگاه آنان متفاوت است؛ یعنی برخی تنها به عنوان شاهد صحّت تفسیر خویش بدان استناد کردهاند و برخی هم هیچ اقبالی بدان نداشتهاند
وحید فضائلی
چکیده
تصویب و تخطئه جزء یکی از احکام و لوازم اجتهاد میباشد. از نظر امامیه، امکان تخطئه در اجتهاد وجود دارد، به این دلیل که در واقع، حکم شارع وجود دارد، اما ممکن است مجتهد به حکم واقع نرسد. از نظر اهل تصویب، حکم تمام موضوعات وجود ندارد و در این موارد، امر تشریع به مجتهد واگذار شدهاست. آنچه مجتهد میگوید، حکم شارع است و به همین سبب، همیشه ...
بیشتر
تصویب و تخطئه جزء یکی از احکام و لوازم اجتهاد میباشد. از نظر امامیه، امکان تخطئه در اجتهاد وجود دارد، به این دلیل که در واقع، حکم شارع وجود دارد، اما ممکن است مجتهد به حکم واقع نرسد. از نظر اهل تصویب، حکم تمام موضوعات وجود ندارد و در این موارد، امر تشریع به مجتهد واگذار شدهاست. آنچه مجتهد میگوید، حکم شارع است و به همین سبب، همیشه مجتهد، مصیب میباشد. نظریة تصویب ارتباط نزدیکی با بحث قرائتهای مختلف دارد. کسانی که قائل به نظریة قرائتهای مختلف میباشند، همانند اهل تصویب میگویند: «قرائتهای مختلف و متفاوتی که از یک متن صورت میگیرد، همگی صحیح میباشد و امکان تخطئه وجود ندارد»، بازگشت نظریة تصویب و قرائتهای مختلف به نظریة نسبیت میباشد. قرائتهای مختلف متأثر از هرمنوتیک فلسفی میباشد. در این مقاله سعی داریم بطلان نظریة تصویب و صحت نظریة تخطئه را با روش آیات و روایات ثابت کنیم. در همین راستا، باید به چند سؤال پاسخ داد: 1ـ دلایل و مستندات قائلان به تصویب چیست؟ 2ـ دلایل امامیه بر ردّ تصویب و دفاع از تخطئه چیست؟ 3ـ آیا دیدگاه اهل سنت دربارة تصویب، همان مسئله قرائتهای مختلف از دین است؟.
سیدسعید شرفالدین طباطبائی؛ سیدحجت طباطبایی
چکیده
صدرالمتألّهین در بحث تقسیم وحی، تعلیم را به سه نوع تعلیم بشری، تعلیم مَلَکی و تعلیم الهی تقسیم میکند. ازنظر علامه، «وحی الهی» به سه صورت مطرح است؛ «وحی»، «سخنی از پشت حجاب» و «گفتاری که بهوسیله مَلکی رسانده میشود»؛ اما حقیقت آن یک معنا و مفهوم است و آن اینکه جبرئیل آن را احساس میکند، با خود به زمین میآورد ...
بیشتر
صدرالمتألّهین در بحث تقسیم وحی، تعلیم را به سه نوع تعلیم بشری، تعلیم مَلَکی و تعلیم الهی تقسیم میکند. ازنظر علامه، «وحی الهی» به سه صورت مطرح است؛ «وحی»، «سخنی از پشت حجاب» و «گفتاری که بهوسیله مَلکی رسانده میشود»؛ اما حقیقت آن یک معنا و مفهوم است و آن اینکه جبرئیل آن را احساس میکند، با خود به زمین میآورد و در جان پیغمبر قرار میدهد. از اهداف این نوشتار، بیان خصوصیات ادراک وحیانی ازنظر این دو حکیم متألّه است که با روش توصیفی - تحلیلی و در قالب تحقیق کتابخانهای ارائه شده است. از نتایج این بحث در نظر صدرالمتألهین اینکه آنچه بر قلب نبی اکرم(ص) نازلشده، حقائق قرآن است؛ نه الفاظ یا نوشته آن؛ ازاینرو قلب نبی، نور عقلی قرار دادهشده که به سبب آن نور، حقایق اشیا در آن مانند نوری آشکار و منورند. به اعتقاد او آنچه در مسئله وحی هست، درک شهودی یک واقعه یا یک حقیقت عرفانی است که این ادراک جز با صعود نفس به مصدر وحی محقق نمیشود. علامه طباطبائی نیز معتقد است که وحی، کلام خفی و تفهیم به طریق اشاره است. او آن را ادراکی بشری و شعوری مرموز میداند که فراتر از عقل و حس و با پشتوانه امر غیبی است؛ پس منشأ الهی دارد و با خرق عادت، به نبی داده شده است.
علی شریفی؛ مهدی رضا زاده جودی
چکیده
از نگاه قرآن کریم، زیبایی از جایگاه و ارزش والایی برخوردار است. به همین سبب، در آیات بسیاری به جلوههای گوناگونی از زیبایی، عوامل و نشانههای آن و نیز حوزههای زیبایی اشاره شده است. قرآن کریم مفهوم زیبایی را فراتر از زیباییهای محسوس میداند و آن را به زیباییهای متافیزیکی، اخلاقی و معنوی گسترش داده است. در این پژوهش توصیفی، ابتدا ...
بیشتر
از نگاه قرآن کریم، زیبایی از جایگاه و ارزش والایی برخوردار است. به همین سبب، در آیات بسیاری به جلوههای گوناگونی از زیبایی، عوامل و نشانههای آن و نیز حوزههای زیبایی اشاره شده است. قرآن کریم مفهوم زیبایی را فراتر از زیباییهای محسوس میداند و آن را به زیباییهای متافیزیکی، اخلاقی و معنوی گسترش داده است. در این پژوهش توصیفی، ابتدا مفهوم زیبایی در قرآن و گسترة آن در محسوسات و امور معنوی و اخلاقی، تبیین، و آنگاه مفردات دالّ بر زیباییشناسی قرآنی در منظومهای مشتمل بر «جمال»، «حُسن»، «زینت»، «حلیه»، «بهجت» و واژگان بیانگر عناصر زیبایی مانند اندازه و رنگ بررسی شده است. از بررسی واژگان و مفاهیم زیباییشناختی قرآنی، چنین به دست میآید که منظومهای از مفاهیم مادّی، معنوی، اخلاقی و ماورای طبیعی در پرتو درک واژگان دالّ بر زیباییشناسی در قرآن، با یکدیگر پیوستگی دارند و طرحی جامع و منسجم از زیبایی ارائه میکنند.
مجید چهری
چکیده
عبارت «الیاسین» بخشی از یک آیة قرآنیاست که فقط یک بار و در آیة 130 سورة مبارکة صافات به کار رفتهاست. مجال تفسیر این آیه با توجه به شرایط ویژة آن، معرکة ارائه و تقابل آرای متفاوت تفسیری است. گروهی از مفسران شیعه بر اساس روایات تفسیری ذیل آیه و اینکه یکی از اسامی پیامبر(ص) «یس» است و احتمالاً برای اثبات فضیلتی برای اهل بیت(ع)، ...
بیشتر
عبارت «الیاسین» بخشی از یک آیة قرآنیاست که فقط یک بار و در آیة 130 سورة مبارکة صافات به کار رفتهاست. مجال تفسیر این آیه با توجه به شرایط ویژة آن، معرکة ارائه و تقابل آرای متفاوت تفسیری است. گروهی از مفسران شیعه بر اساس روایات تفسیری ذیل آیه و اینکه یکی از اسامی پیامبر(ص) «یس» است و احتمالاً برای اثبات فضیلتی برای اهل بیت(ع)، قرائت صحیح آیه را «سلام علی آلیاسین» و مراد از این عبارت را اهل بیت پیامبر(ع) دانستهاند که طبیعتاً با این فرض، سلام و درود موجود در آیه، مختصّ ایشان خواهد بود. اما گروهی دیگر از مفسران شیعه و اکثر مفسران اهل سنت با توجه به قرینههایی مانند قرائت مشهور، شکل ساختاری کلمه و سیاق و سباق، این واژه را شکل دیگری از واژة الیاس و مراد اصلی از آن را خود حضرت الیاس دانستهاند. از آنجا که مهمترین دلیل طرفداران صحّت قرائت به آلیاسین که مراد از آن اهل بیت(ع) است، روایات تفسیری ذیل آیه میباشد که به صورت جامع بررسی و نقد نشدهاند، در پژوهش پیش رو برای تبیین و دستیابی به مفهوم و مصداق اصلی عبارت «الیاسین»، با بهرهگیری از برخی شواهد قرآنی، لغوی و دیدگاههای تفسیری، به بررسی و نقد روایات تفسیری ذیل آیه و برخی دیدگاه تفسیری برخی موافقان پرداخته میشود و در نهایت، به ضعف و غیر قابل استناد بودن روایات تفسیری و صحّت قرائت آیه به صورت الیاسین که مراد از آن خود حضرت الیاس است، دست خواهیم یافت. در اینکه مفهوم آیه، سلام بر حضرت الیاس باشد، هیچ نفی فضیلتی از اهل بیت(ع) نشدهاست و «آلیس» بودن اهل بیت (به معنی اهل بیت پیامبر بودن و جایگاه والای ایشان در نزد خداوند) با استناد به برخی دیگر از آیات قرآنی و شواهد روایی بهراحتی اثبات میشود.
محمد مولوی؛ معصومه خلیلی
چکیده
چکیده قرآن کریم به عنوان کاملترین کتاب آسمانی، برای هدایت انسانها از فنون گوناگونی استفاده کرده است. از جملة این فنون، بهرهگیری از اسلوب داستان است که در مواضع و مناسبتهای گوناگون مطرح میکند. هدف قرآن در بیان این داستانها، بیان داستان تخیّلی نیست، بلکه سرگذشت پیشینیان را آیینهای برای عبرت آیندگان قرار داده است و سراسر ...
بیشتر
چکیده قرآن کریم به عنوان کاملترین کتاب آسمانی، برای هدایت انسانها از فنون گوناگونی استفاده کرده است. از جملة این فنون، بهرهگیری از اسلوب داستان است که در مواضع و مناسبتهای گوناگون مطرح میکند. هدف قرآن در بیان این داستانها، بیان داستان تخیّلی نیست، بلکه سرگذشت پیشینیان را آیینهای برای عبرت آیندگان قرار داده است و سراسر آن حقّ است. مفسّران قرآن، بهویژه در دوران معاصر، به این بُعد از قرآن توجّه خاصّی نمودهاند تا جایی که از آن، با اعجاز غیبی یا اعجاز قصصی یاد میکنند. از جملة این مفسّران رشیدرضا در تفسیر المنار و آیتالله مکارم شیرازی در تفسیر نمونه است که عبارتِ «اعجاز قِصَصی قرآن» در بسیاری از مجلّدات آنها به صورت گستردهای به چشم میخورد. بررسی این تفاسیر نشان میدهد که دیدگاه تمثیلی و تخیّلی مفسّران المنار نسبت به برخی از قصص قرآن باعث گردیده تا نظرات خاصّی را مطابق عقلگرایی افراطی و سلفی خودشان به قصص تحمیل کنند. در مقابل، تفسیر نمونه با دیدگاهی معتدلانه، بیتأثیر از عقاید مذهبی خاص و با دلیل و برهان، واقعی بودن همة قصص را اثبات نموده است و تمثیلی دانستن آنها را با صراحت رد کردهاند. ایشان هدف عبرتآموزی و تربیتی از قصص قرآن را برخلاف تمثیل بودن آنها دانسته است.
اسماعیل تاجبخش
چکیده
آیه 33 سوره احزاب به آیه تطهیر معروف است. خداوند سبحان در این آیه، اهل بیت را از هر گونه پلیدی و پلشتی و ناپاکی مصون معرفی فرموده است. مصداق های دقیق اهل بیت کیانند؟ همه دانشمندان شیعه و گروهی از علمای اهل سنت این آیه را درباره اصحاب کساء می دانند و برخی دیگر از آنان، زنان پیامبر ص را نیز از مصادیق آن گمان می کنند. اما اینکه کدام گروه در ...
بیشتر
آیه 33 سوره احزاب به آیه تطهیر معروف است. خداوند سبحان در این آیه، اهل بیت را از هر گونه پلیدی و پلشتی و ناپاکی مصون معرفی فرموده است. مصداق های دقیق اهل بیت کیانند؟ همه دانشمندان شیعه و گروهی از علمای اهل سنت این آیه را درباره اصحاب کساء می دانند و برخی دیگر از آنان، زنان پیامبر ص را نیز از مصادیق آن گمان می کنند. اما اینکه کدام گروه در رای و اعتقاد خود بر راه صواب هستند و کدام گروه بر طریق خطا می روند؟ در این مقاله پاسخ این پرسش با ادله عقلی، نقلی و ذکر دقیق منابع در حد امکان ذکر شده است.
قرآن پژوهی
زهره قربانی مادوانی
چکیده
ا انسجام از جمله علومی است که مختص به قرآن کریم میباشد و علما برای آن اهمیت زیادی قائل شدهاند؛ و انواع متفاوت آن را از قرآن کریم استخراج کردهاند. ابوالعلاء معری به تأثیر از آن دو نوع از انواع انسجام را در نثر خود بهکار برده است؛ بنابراین آنچه از انسجام در کتاب معری دیده میشود ابداع نیست بلکه تقلیدی محض از قرآن کریم میباشد. ...
بیشتر
ا انسجام از جمله علومی است که مختص به قرآن کریم میباشد و علما برای آن اهمیت زیادی قائل شدهاند؛ و انواع متفاوت آن را از قرآن کریم استخراج کردهاند. ابوالعلاء معری به تأثیر از آن دو نوع از انواع انسجام را در نثر خود بهکار برده است؛ بنابراین آنچه از انسجام در کتاب معری دیده میشود ابداع نیست بلکه تقلیدی محض از قرآن کریم میباشد. این مقاله در پی آن است تا این دو نوع انسجام را در نزد معری بررسی نماید سپس تفاوتهای آن با انسجام در قرآن کریم را بیان نماید؛ که یکی هماهنگی بین اسلوبهای خبر از صفات خداوند با جملههای قبل از آن میباشد که بر خلاف قرآن کریم که همه صفات خداوند بر دو وزن فعول و فعیل آمده است و معری همه آنها را بر وزن اسم فاعل ذکر کرده است؛ و به نظر میآید بازی او با کلمات و واژگان، عاملی است که او را به سمت آوردن صفاتی برای خداوند متفاوت از آنچه در قرآن کریم دیده میشود، سوق داده است؛ و انسجام دوم، آغاز کردن یک رجع با موضوعی است که رجع قبلی با آن خاتمه یافته است؛ بنابراین یک هماهنگی بین آغاز یک رجع در نزد معری و پایان رجع قبلی وجود دارد آنگونه که در قرآن کریم مشاهده میشود که یک سوره با موضوعی ادامه مییابد که سوره قبلی با آن موضوع پایان یافته است.
حدیث پژوهی
لیلا زارعی شهامت؛ علی حسین زاده؛ عباسعلی فراهتی
چکیده
در دین مقدس اسلام، سلامتی در آغاز از ارزش و جایگاه ویژه برخوردار بوده است؛ زیرا بدن انسان بسان مَرکب روح و ابزار تکامل انسان است. ازاینرو قرآن و منابع روایی حاوی دستورهای بسیاری در خصوص صحت و سلامتی هستند. هدف این مقاله بهرهگیری از برخی آموزههای علوی در زمینهی مؤلفههای مؤثر بر سلامت جسم است. تحقیق حاضر با روش مطالعهی اسنادی ...
بیشتر
در دین مقدس اسلام، سلامتی در آغاز از ارزش و جایگاه ویژه برخوردار بوده است؛ زیرا بدن انسان بسان مَرکب روح و ابزار تکامل انسان است. ازاینرو قرآن و منابع روایی حاوی دستورهای بسیاری در خصوص صحت و سلامتی هستند. هدف این مقاله بهرهگیری از برخی آموزههای علوی در زمینهی مؤلفههای مؤثر بر سلامت جسم است. تحقیق حاضر با روش مطالعهی اسنادی با رویکرد تحلیل محتوای منابع نقلی و دینی درصدد پاسخ به این سؤال است که عوامل تأثیرگذار بر سلامت جسمانی انسان کدماند؟ یافتههای پژوهش حاکی از آن است که در آموزههای علوی، مفهوم سلامت بهعنوان یکی از مؤلفههای مهم در زندگی انسان با تعابیری نظیر «أفضَلُ النِّعَمِ»، «أهنأُ عَطِیَّةٍ»، «النِعمَةٌ جَلیلةٌ»، «أَهْنَی النِّعَمِ» توصیف شده است به همین جهت در کلام امام علی(ع) برای دستیابی و تحقق چنین نعمت ارزشمندی توصیههایی در قالب رژیم غذایی، دستورالعمل در باب تغذیه، رعایت بهداشت فردی و بهداشت محیط ذکر شده است ﮐﻪ رﻋﺎﯾﺖ اﯾﻦ رهنمودها ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻬﻤﯽ ﺑﺮای ﺑﺮﺧﻮرداری از ﺳﻼﻣﺖ ﺟﺴﻢ و ﺗﻨﺪرﺳﺘﯽ ﺑﺎﺷﺪ.
