جامعیّت تفسیر المیزان

سید صدرالدین طاهری

دوره 4، شماره 12 ، مهر 1392، ، صفحه 149-164

https://doi.org/10.22054/ajsm.2014.21

چکیده
  تفسیر المیزان تألیف استاد علاّمه سیّد محمّدحسین طباطبائی، دارای سه ویژگی عمده است که آن را در بین تفاسیر شیعه و اهل سنّت ممتاز ساخته است: خلوص، جامعیّت و ابتکار. ویژگی «خلوص» پیشتر توسّط نگارنده تشریح شده است و بیان ابتکارات علاّمه در تفسیر قرآن موضوع چندین مقالة دیگر تواند بود. امّا «جامعیّت» بر حسب نگاه این مقاله دو جنبه ...  بیشتر

تدبّر در فهم قرآن

روح الله محمد علی نژاد عمران

دوره 6، شماره 20 ، مهر 1394، ، صفحه 149-173

https://doi.org/10.22054/ajsm.2015.4547

چکیده
  چکیده مراد از مکتب تدبّر، سامانه‌ای فکری برخوردار از مبانی، اصول و روش است که با دریافت چینش حکیمانة آیات و کشف غرض واحد سوره، در برابر آنچه قرآن را مجموعه‌ای از عبارات پراکنده و ناهماهنگ می‌نمایاند، آن را مجموعه‌ای هماهنگ و منسجم دانسته، بر رفع موانع برقراری ارتباط با آیات اهتمام دارد. رویکرد و محتوای مهمّ مکتب تدبّر، ضرورت تحقیق ...  بیشتر

روش‌های تفسیری امام سجاد (ع)

جمال فرزندوحی؛ میلاد اسدی

دوره 11، شماره 39 ، تیر 1399، ، صفحه 149-170

https://doi.org/10.22054/ajsm.2021.17811.1234

چکیده
  پیوند میان قرآن و اهل بیت (ع) پیوند میان نور وروشنایی است. روایات تفسیری موجود در مجامع روایی، توضیح وتبیین قرآن است. بررسی روش تفسیری اهل‌بیت (ع) می‌تواند علاوه بر فهم عمیق تفاسیر آگاه‌ترین معلمان قرآن برای مفسران و پیروان آن‌ها به‌عنوان راهنما، راهگشا و الگو باشد. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و مطالعات کتابخانه‌ای با تامل بر ...  بیشتر

نقش ارتباط معنایی آیات در تفسیر المیزان با رویکردی بر قرینۀ سیاق

امان اله ناصری کریموند؛ قاسم بستانی

دوره 10، شماره 36 ، مهر 1398، ، صفحه 151-176

https://doi.org/10.22054/ajsm.2021.49736.1586

چکیده
  یکی از مؤلفه‌های مهم علّامه طباطبائی در تفسیر المیزان درنظرگرفتن روابط معنایی موجود در بین آیات می‌باشد که ایشان این روابط را با عنایت به قرائن قرآنی به ویژه قرینۀ سیاق کشف می‌نماید. مقالۀ پیش‌رو که با ابزار کتابخانه‌ای و به روش توصیفی-تحلیلی نگارش یافته، به بررسی یکی از مبانی‌ مؤلف المیزان (ارتباط معنایی آیات) در فهم قرآن پرداخته‌است. ...  بیشتر

تجربه زیسته اضطراب مرگ پس از بازگشت دوباره به زندگی

لیلا ذوقی؛ ناهید سلطان آبادی

دوره 12، شماره 42 ، فروردین 1400، ، صفحه 151-173

https://doi.org/10.22054/ajsm.2022.67700.1834

چکیده
  این مطالعه باهدف تجربه زیسته اضطراب مرگ، قبل و پس از بازگشت دوباره به زندگی انجام گرفت. این پژوهش کیفی و از نوع پدیدارشناسی است. جامعه آماری پژوهش، تجربه‌کنندگان پدیده مرگ تقریبی حاضر در برنامه تلویزیونی زندگی پس از زندگی بودند که از بین آن‌ها تعداد 10 مصاحبه انتخاب و ثبت و ضبط شدند. اطلاعات به‌دست‌آمده با رویکرد 7 گانه کلایزی تجزیه‌وتحلیل ...  بیشتر

کارکرد تفسیری اقتباس‌های قرآنی خطبه‌های حضرت زهرا(س)

فتحیه فتاحی‌زاده؛ حسین افسر دیر

دوره 7، شماره 24 ، مهر 1395، ، صفحه 159-178

https://doi.org/10.22054/ajsm.2016.8093

چکیده
  برای غنا بخشیدن به یک کلام می‌توان از جملات و عبارات کلامی فراتر از آن استفاده نمود. به این عمل که یکی از محسنات علم بدیع به شمار می‌رود، اقتباس گفته می‌شود. از آنجا که قرآن در بُعد ادبی نیز صاحب اعجاز است، سخنوران و خطیبان در گفته‌های خود به فراخور حال، آیاتی را از قرآن اقتباس کرده‌اند. معصومان(ع) از جمله حضرت زهرا(س) نیز در خطبه‌ها، ...  بیشتر

قرآن پژوهی
نقد و بررسی شبهات مخالفان دربارۀ اِعراب کلماتی از قرآن

محمد شریفی؛ قاسم فائز

دوره 8، شماره 29 ، دی 1396، ، صفحه 163-193

https://doi.org/10.22054/ajsm.2018.16595.1214

چکیده
  برخی از آیات قرآنی با قواعد مشهور علم نحو همخوانی ندارد. از‌این‌رو، نحوی‌ها در توجیه آن‌ها آرای گوناگونی اظهار کرده‌اند و همین امر سبب شده‌است که دشمنان اسلام اِعراب این کلمات را دستاویز قرار دهند و اعلام کنند این کتاب، آسمانی نیست و ساختۀ دست بشر است و ایرادهای نحوی فراوانی دارد. این مقاله به روش توصیفی‌ـ تحلیلی درصدد آن شد که ...  بیشتر

بررسی تحلیلی ترجمه‌پذیری اسماء الهی در آیة بیست و سه سورة «الحَشر» با استناد به ترجمة آندره شوراکی و کازیمیرسکی

صدیقه شرکت مقدم

دوره 7، شماره 22 ، فروردین 1395، ، صفحه 167-192

چکیده
  برگردان اسماء الهی از زبانی به زبان دیگر، بسیار دشوار و به باور شماری از نظریّه‌پردازان معاصر عرصة ترجمه، کاری نشدنی است. ولی از آنجا که یکی از راه‌های آشنایی با پروردگار، قرآن است و او از طریق صفات خود به معرّفی خویش در این کتاب مقدّس می‌پردازد، ترجمة آن لازم و واجب است. امّا در عین حال، ترجمه‌ای نادرست از اسماء الهی می‌تواند ذهن ...  بیشتر

واکاوی مفهوم «سلب ‌انگیزش» بر اساس ساختار زبانی در آیة‌ 23 سورة بقره؛ «مطالعة موردی شبهة قول به صرفه»

مجتبی نوروزی؛ مرضیه بخشی نیا

دوره 11، شماره 40 ، مهر 1399، ، صفحه 167-191

https://doi.org/10.22054/ajsm.2022.55289.1636

چکیده
  شبهة «سلب ‌‌انگیزش» در «قول به صرفه» یک مفهوم برون ‌‌زبانی است. بدین معنا که انگیزة آوردن مثل آن را از مخاطبش سلب می‌کند. شواهد تاریخی موجود گواه ردی بر این شبهه است؛ اما ساختار زبانی آیات نیز انگیزش لازم برای جلب مخاطب را داراست؟ اگر مفهوم درون و برون‌متنی، هم‌راستا باشد، پاسخ مناسبی برای رد شبهة «قول به صرفه» ...  بیشتر

تأثیر قرآن و حدیث بر دیوان آیت‌الله غروی اصفهانی

محمد فولادی

دوره 2، شماره 5 ، دی 1390، ، صفحه 183-216

https://doi.org/10.22054/ajsm.2011.5481

چکیده
  یکی از صاحب‌ذوقان صاحب‌نظر که از تخصّص روایی، قرآنی، فقهی و اصولی خود در اشعار حسینی بهره گرفته و در دیوان شعر خود، احساسات ناب و شور و شعور خود را با بهره‌گیری از مضامین قرآن و حدیث و درآمیختن آن با صنایع ادبی و جنبه‌های هنری زبان، نسبت به سالار شهیدان و حوادث عاشورایی و کربلایی به شیوایی بیان کرده، آیت‌الله غروی اصفهانی است و عمده‌ی ...  بیشتر

قرآن پژوهی
«شیوه‌های تأثیرپذیری از قرآن در رمان‌های رضا امیرخانی»

بهجت السادات حجازی؛ امیر حسین عاقبتی؛ سید امیر جهادی حسینی

دوره 13، شماره 45 ، مهر 1401

https://doi.org/10.22054/ajsm.2023.71046.1881

چکیده
  کلام خداوند در جامع‌ترین کتاب آسمانی «قرآن» و در اوج بلاغت و فصاحت ادبی و محتوایی همواره از دیرباز الهام بخش شاعران و نویسندگان آشنا و مأنوس با این موهبت الهی بوده و بدون تردید سرچشمۀ بسیاری از متون ادبی، خصوصاً ادبیات تعلیمی بوده‌است. امیرخانی از نویسندگان جوان و توانای معاصر است که بیش از نویسندگان دیگر از قرآن به صورت‌های ...  بیشتر

اصول و روش‌های تربیت اسلامی با تأکید بر سورة کهف

مجتبی پورکریمی هاوشکی؛ آریان نادر بیگدلیلو

دوره 4، شماره 11 ، تیر 1392، ، صفحه 111-144

https://doi.org/10.22054/ajsm.2013.5526

چکیده
  انسان به منظور رسیدن به سعادت حقیقی و جاودانه، نیازمند راهبر و هدایت‌کننده است. در این راستا، قرآن به عنوان کتاب هدایت، هدف از نزول خود را رساندن انسان به سرمنزل حقیقی معرّفی نموده که همان تقرّب به خداوند است. از این روی، ضروری می‌نماید اصول و روش‌هایی که برآمده از قرآن و متناسب با نیاز و شرایط وجودی انسان می‌باشند، تبیین نموده، ...  بیشتر

اعتبارسنجی منابع کتاب الکافی

جمال فرزند وحی؛ مینا یعقوبی

دوره 3، شماره 8 ، مهر 1391، ، صفحه 114-145

https://doi.org/10.22054/ajsm.2012.5503

چکیده
  کتاب «الکافی» اثر ثقة‌الاسلام کُلینی را به واسطة برخی امتیازات از جمله جامعیّت کتاب، جایگاه علمی مؤلّف، نزدیکی به زمان ائمّه(ع)، دسترسی به اصول اربعمائه، نحوة تبویب، استحکام أسناد و ... از برترین نگاشته‌های حدیث شیعه می‌دانند. این پژوهش در صدد است تا با رویکردی نو و از طریق مطالعة منابع «الکافی» و بررسی اصالت و اعتبار آنها، ...  بیشتر

قُدس از نگاه قرآن و عهدین

عباس اشرفی

دوره 2، شماره 3 ، تیر 1390، ، صفحه 127-148

https://doi.org/10.22054/ajsm.2011.5468

چکیده
  قُدس همواره مورد منازعه‌ی پیروان سه دین یهود، مسیحیّت و اسلام بوده است. این مقاله بیان‌دارنده‌ی نتیجه‌ی پرسشِ «چگونگی جایگاه قُدس در سه کتاب قرآن، عهد قدیم و عهد جدید» با روش تطبیقی (مقارنة الأدیان) می‌باشد و ضمن واژه‌شناسی قُدس و اسامی دیگر آن، به توصیف قُدس در عهد قدیم، عهد جدید و قرآن پرداخته، آنگاه در پایان دیدگاه‌های ...  بیشتر

گونه‌شناسی ترس از منظر قرآن کریم

داوود معماری؛ رسول زمردی

دوره 4، شماره 10 ، فروردین 1392، ، صفحه 127-160

https://doi.org/10.22054/ajsm.2013.5517

چکیده
  ترس، واکنشی هیجانی است که از تعبیر انسان از موقعیّت‌های تهدیدانگیز برای سلامتی او منشأ می‌گیرد.منبع و درک مخاطرات می‌تواند روانی یا جسمانی باشد.ترس مکانیزم دفاعی آدمی را بر می‌انگیزد و به عنوان علامت هشدار برای صدمة احتمالی جسمانی یا روانی عمل می‌کند. بنابراین، ترس یکی از مواهب الهی است و نقش بسزایی در زندگی انسان ایفا می‌کند ...  بیشتر

رویکردی فقه‌الحدیثی بر زیارت جامعة کبیره با تأکید بر تبیین جایگاه اهل بیت(ع)

اصغر طهماسبی بلداجی

دوره 7، شماره 25 ، دی 1395، ، صفحه 141-172

https://doi.org/10.22054/ajsm.2017.8459

چکیده
  «زیارت جامعة کبیره» چکیده‌ای از مهم‌ترین متون در راستای امام‌شناسی می‌باشد که امام هادی(ع) به رهپویان امامت و سالکان طریق ولایت آموخته‌است. این زیارت، مضامین عالی و معارف بلند دینی در راستای معرفت به وجود ائمة هدی(ع) می‌باشد که مقام‌ها و فضائلی والا برای ایشان بیان فرموده‌است. ائمه(ع) قابلیت‌ها و کمالاتی دارند که خداوند ...  بیشتر

اسلوب منطوق و مفهوم و نقش آن در تبیین معارف قرآنی

داوود معماری؛ سجاد ابراهیمی

دوره 5، شماره 14 ، فروردین 1393، ، صفحه 149-173

https://doi.org/10.22054/ajsm.2014.1301

چکیده
  چکیدهاز آنجا که قرآن کریم آخرین کتاب آسمانی و معارف آن برای همة زمان‌هاست. از این رو، علاوه بر معنای ظاهری،دارای لایه‌های عمیق باطنی نیز می‌باشد که پی بردن به آنها اسلوب و روش خاصّ خود را می‌طلبد. یکی از این روش‌ها، اسلوب منطوق و مفهوم است. منطوق یعنی معنایی که به صراحت می‌توان از آیات برداشت کرد؛ به عبارت ساده‌تر، منطوق همان معنای ...  بیشتر

تحلیل ابعادشناسانة مسئولیّت‌پذیری در سبک زندگی اسلامی

مهدی سبحانی نژاد؛ حسن نجفی

دوره 5، شماره 16 ، مهر 1393، ، صفحه 151-170

https://doi.org/10.22054/ajsm.2014.1357

چکیده
  چکیده مسئولیّت‌پذیری در پیشرفت فرد و جامعه و نیز هدایت و سازندگی حیات سعادتمندانه آدمی، نقش مهمّی را ایفا می‌کند.هدف مقاله حاضر، تحلیل ابعاد مسئولیّت‌پذیری در سبک زندگی اسلامی است. روش پژوهش توصیفی تحلیلی می‌باشد. به منظور گردآوری داده‌های لازم جهت نیل به اهداف پژوهش، منابع موجود و مرتبط با موضوع پژوهش و با استفاده از فُرم‌های ...  بیشتر

مقایسة «رجاء» در قرآن و مزامیر

قربان علمی؛ مجید نائمی

دوره 7، شماره 23 ، تیر 1395، ، صفحه 151-186

https://doi.org/10.22054/ajsm.2016.7458

چکیده
  «رجاء» عاملی حیاتی در زندگی انسان و جزء لاینفک آن است. نبود آن آدمی را به یأس و افسردگی دچار کرده، روند طبیعی زندگی انسان را متوقف می‌سازد؛ زیرا بدون امید، انسان تلاشی برای ادامة حیات و برآوردن نیازهای زندگی خویش نخواهد کرد. ادیان الهی نیز بر اهمیت و نقش این خصوصیت روانی انسان آگاه بوده‌اند و در متون خود به آن بسیار پرداخته‌اند. ...  بیشتر

بررسی متنی و سندی روایات «توبه و استغفار امامان معصوم (ع)»

صمد عبداللهی عابد؛ جمشید بیات

دوره 4، شماره 13 ، دی 1392، ، صفحه 153-176

https://doi.org/10.22054/ajsm.2013.304

چکیده
  در این نوشتار، روایات «توبه و استغفار»، که در کُتُب معتبر حدیث همچون الکافی، أمالی و... وجود دارند، مورد بررسی سندی متنی قرار گرفته است و مشخّص شده که مهم‌ترین مستند شبهات افراد، در رابطه با عدم عصمت امامان (ع)، روایاتی است که در آنها امامان (ع) به گناهان خود اعتراف کرده‌اند و خواستار طلب عفو از خدا شده‌اند. با بررسی‌های سندی و ...  بیشتر

مفهوم‌شناسی واژه‌های ارتباطات اجتماعی در قرآن کریم

احمد زرنگار

دوره 1، شماره 1 ، دی 1389، ، صفحه 157-170

https://doi.org/10.22054/ajsm.2011.5448

چکیده
  نوشته‌ی حاضر تلاش می‌کند تا کلیدواژه‌های اجتماعی قرآن کریم را که به واژه «ألْمجتمع»، یعنی«جامعه» نزدیک است و ارتباط تنگاتنگی با آن دارد، مفهوم‌شناسی نماید و دلالت آن واژگان را بر حیات اجتماعی انسان و ارتباط‌های اجتماعی میان فردی و جمعی تبیین نموده و آیات شریفه مرتبط با آن واژه‌ها را مطرح نماید و اقوال مختلف دانشمندان ...  بیشتر

بررسی واژه‌های مشترک معنوی مربوط به «گناه» در قرآن کریم و روایات

حمید جلیلیان؛ سید ابوالفضل حسینی بناب

دوره 5، شماره 17 ، دی 1393، ، صفحه 159-187

https://doi.org/10.22054/ajsm.2015.1482

چکیده
  چکیده از نظر لغت‌شناسان و مفسّران، بررسی معنای واژه‌های قرآن یکی از ضرورت‌های ترجمه و تفسیر قرآن است. این ضرورت در باب واژگانی که مشترک معنوی هستند و به زبان دیگر، معادل دقیق و مشخّصی برای آنها وجود ندارد، چندین برابر می‌شود. در این مقاله، سعی بر آن است که واژه‌های قرآنی که از نظر معنایی با هم مشترک هستند و همة آنها در زبان فارسی ...  بیشتر

نقد و بررسیِ ترجمه‌ی رضا اصفهانی و همکاران از قرآن کریم

ناصر حمزه پور؛ صمد عبداللهی عابد

دوره 2، شماره 4 ، مهر 1390، ، صفحه 161-188

https://doi.org/10.22054/ajsm.2011.5475

چکیده
  ترجمه که به‌معنای تبیین از زبانی به زبان دیگر است، اهمیّت زیادی دارد و زمانی که متن مورد ترجمه، کتاب آسمانی باشد، این اهمیّت بیشتر خواهد شد. از این‌رو، انتقال معانی قرآن به همان شیوایی که خداوند بیان داشته، در ترجمه امکان ندارد و ترجمه‌ی قرآن، صرفاً گوشه‌ی بسیار کوچکی از این کتاب را نمودار می‌سازد و جنبه‌ی قُدسی قرآن را دارا نمی‌باشد؛ ...  بیشتر

جایگاه و حوزۀ تفکّر انسان در قرآن کریم

داود معماری؛ خدیجه عباسعلی زاده

دوره 10، شماره 35 ، تیر 1398، ، صفحه 161-182

https://doi.org/10.22054/ajsm.2021.27671.1379

چکیده
  یکی از مسائل اساسی در باب فکر، جایگاه آن در وجود آدمی و به عبارت دیگر یافتن نسبت میان اندیشه و هستی انسان است. در منابع و معارف اسلامی و به ویژه شیعی از عقل به عنوان محبوب‌ترین مخلوق الهی و رسول باطنی یاد و اساس شخصیت آدمی و وجه تمایز او با سایر موجودات تلقی شده و از طرفی پر رنگ‌ترین نقش قرآن کریم در شکل‌دهی به نظام فکری بشر، ارائه موضوع ...  بیشتر

کرامت انسان در سیرة امام رضا (ع)

محسن نورایی؛ حدیثه سلیمانی

دوره 4، شماره 12 ، مهر 1392، ، صفحه 165-179

https://doi.org/10.22054/ajsm.2014.22

چکیده
  شناخت انسان و بررسی ابعاد و شئون مختلف او مورد اهتمام ادیان، مکاتب و شماری از رشته‌های علوم بشری است. «کرامت ذاتی انسان» به معنای شرافت، بزرگی و والایی او، نقطة تلاقی بسیاری از انگاره‌های انسان‌شناسانه است. نوشتار پیش رو، پژوهشی کتابخانه‌ای و اسنادی است که به روش توصیفی ـ تحلیلی سامان یافته است و می‌کوشد تا با تمرکز بر سیرة ...  بیشتر