آرای دانشمندان فریقین دربارة اهل بیت(ع) در حدیث ثقلین

محمد صدقی آلانق

دوره 6، شماره 18 ، فروردین 1394، ، صفحه 137-162

https://doi.org/10.22054/ajsm.2015.1614

چکیده
  چکیده از مسائل بسیار مهم در حوزة فهم و شناخت هر مکتب، وجود افرادی است که تبیین و توضیح مکتب به عهدۀ آنان است تا افراد دیگر با دخالت‌های غیرعالمانه، زمینۀ سردرگمی را برای پیروان مکتب فراهم نکنند. حال در باب مکتب اسلام این پرسش مطرح است که آیا همان‌گونه که قرآن کریم تبیین دین را به عهدۀ رسول خدا(ص) گذاشته، خود آن حضرت نیز تبیین دین را ...  بیشتر

سبک زندگی پیامبر(ص) و ائمّه(ع) در مواجهه با دیگران

علی نقی فقیهی؛ حسن نجفی؛ سمیه دریساوی

دوره 6، شماره 19 ، تیر 1394، ، صفحه 137-160

https://doi.org/10.22054/ajsm.2015.2856

چکیده
  چکیده روش برخورد و مواجهه با دیگران یکی از موارد مهمّ سبک زندگی، به‌ویژه سبک زندگی اسلامی پیشوایان و امامان معصوم(ع) است که تأثیر زیادی در جذب افراد به دین مبین اسلام دارد. هدف مقالة حاضر، تبیین سبک زندگی پیامبر(ص) و ائمّه(ع) در مواجهه با اصناف مختلف می‌باشد. روش پژوهش توصیفی تحلیلی است و با گردآوری داده‌ها از متون تاریخی مرتبط با موضوع، ...  بیشتر

نقش سیاق در تفسیر آیة تبلیغ

عباس اسماعیلی زاده؛ محبوبه غلامی

دوره 6، شماره 21 ، دی 1394، ، صفحه 137-161

https://doi.org/10.22054/ajsm.2016.5041

چکیده
  فریقین نقاط مشترک متعدّدی در تفسیر آیة تبلیغ دارند که راه را برای درک درست معنای آیه همواره می‌کند، لیکن در تعیین آنچه بر پیامبر خدا(ص) نازل شده در این آیه مأمور به تبلیغ آن بوده، دچار اختلاف نظر هستند. از یک سو، تهدید خداوند و از سوی دیگر، وعده برای حفظ پیامبر(ص)، به اهمیّت بررسی مورد نزول آیه می‌افزاید. این آیه یکی از ادلّة شیعه، به ...  بیشتر

عبرت‌های قصّه‌های قرآنی

بهروز حسن نژاد

دوره 1، شماره 1 ، دی 1389، ، صفحه 139-156

https://doi.org/10.22054/ajsm.2011.5447

چکیده
  در قرآن، فلسفه‌ی قصّه‌پردازی جز قصّه‌ی فلسفه‌پردازی نیست. اگر فلسفه‌ورزی، آغاز «حیرت»، «دعوت»، «فکرت» و«عبرت» باشد، قصّه‌ها در این کتاب پاک، سراسر دعوت به این مربّع بوده است. قرآن به‌مانند کتابی حامل و واجد «معنا» نمی‌توانسته از کنار قصّه‌پردازی و قصّه‌گویی بی‌تفاوت بگذرد،زیرا قصّه‌ها در قرآن ...  بیشتر

اسرائیلیات در تفسیر منهج الصادقین با تأکید بر داستان نوح(ع) در سورۀ هود(ع)

مینا شمخی؛ نصره باجی

دوره 10، شماره 35 ، تیر 1398، ، صفحه 139-159

https://doi.org/10.22054/ajsm.2021.7088.1069

چکیده
  موضوع پیدایش اسرائیلیات در میان مسلمانان و راه‌یابی آن به حوزه‌های حدیث، تاریخ و تفسیر، بسی درخور اهمیت است. با آغاز عصر تدوین تفسیر، اسرائیلیات بسیاری که وارد حوزه‌ی فرهنگ اسلامی شده بود، به تفاسیر راه یافت که تفاسیر شیعه نیز از این امر مستثنا نبودند. شیوه‌ی تعامل مفسران شیعی با روایات اسرائیلی از جهت ذکرسند، نقد و ردّ آنها متفاوت ...  بیشتر

قرآن پژوهی
عدالت اجتماعی از دیدگاه آیت‌الله جوادی آملی و علامه طباطبائی

مجید صادقی مزیدی؛ ثریا قاسمی

دوره 13، شماره 44 ، فروردین 1401، ، صفحه 139-164

https://doi.org/10.22054/ajsm.2022.50531.1773

چکیده
  یکی از برجسته‌ترین نیازهای انسان در زندگی اجتماعی، زندگی کردن در محیطی است که همواره از قسط و عدل در جامعه برخوردار باشد. عدالت اجتماعی باعث می‌شود تا افراد جامعه در پرتو تعالیم و قوانین ارزشمند رشد کنند. از سویی، عدالت اجتماعی، از جمله اهداف مهم اسلام و اهمیت آن تا به آنجاست که یکی از بنیادهای مذهب شیعه به شمار می‌آید. در این جستار، ...  بیشتر

قرآن پژوهی
تحلیلی بر آرایۀ انسان ‎انگاری در قرآن

بهجت السادات حجازی

دوره 9، شماره 30 ، فروردین 1397، ، صفحه 141-162

https://doi.org/10.22054/ajsm.2018.25292.1346

چکیده
  توجّه بیشتر پژوهشگران حوزه بلاغت قرآن به رابطۀ وجوه ادبی و مذهبی این کتاب مقدس آسمانی و سازگاری یا عدم سازگاری این وجوه باهم معطوف شده است. قرآن در جایگاه معجزۀ ختمیّه از یک سو منشاء شکوفایی بلاغت ادبی در زبان فارسی بوده است و از سوی دیگر به لحاظ ادبی نیز تقلید ناپذیر می‌باشد. از‎این‎‎رو دقیقاً نمونه‌های آرایه‌های ادبی چون تشبیه، ...  بیشتر

دگردیسی انسان در خوانش صاحب المیزان

محمد تقی شاکر؛ محمد تقی رکنی

دوره 5، شماره 17 ، دی 1393، ، صفحه 143-157

https://doi.org/10.22054/ajsm.2015.1481

چکیده
  مسئلة اصلی پژوهش پیش رو، بیان چیستی و چگونگی دگرگونی انسان در کلام وحی با خوانش و رهیافت خِرَد و ساختار اندیشة صاحب «المیزان» می‌باشد. همچنین این مقاله کوشیده است پرسش‌های پیرامون این مسئله بر اساس مبنای علاّمه طباطبائی(ره) را تبیین نماید و بر اساس داده‌های کتابخانه‌ای و به روش توصیفی ـ تحلیلی نوشته یافته است. فرایند این برآیند ...  بیشتر

گونه‌شناسی روایات امام صادق علیه‌السّلام با تکیه بر مسند ایشان

زهرا صدیقین؛ محسن صمدانیان؛ محمدرضا حاجی اسماعیلی

دوره 11، شماره 38 ، فروردین 1399، ، صفحه 143-166

https://doi.org/10.22054/ajsm.2021.57410.1659

چکیده
  تأمل در منابع روایی شیعه، حاکی از آن است که روایات منقول از امام صادق(ع) از دیگر امامان به مراتب بیشتر است. بررسی دلائل کثرت این روایات و گونه­شناسی آن، بن­مایۀ این پژوهش است. بر این اساس ابتدا مقتضیات زمان امام و خط مشی ایشان در موقعیت‎های مختلف بررسی شده و سپس احادیث وارده از امام و آمار و نمودار آن با تکیه بر کتاب «مسند امام ...  بیشتر

رویکردی به ویژگی‌های گفتاری شخصیت‌ها در داستان‌های قرآن

بهناز پیامنی

دوره 3، شماره 6 ، فروردین 1391، ، صفحه 145-146

https://doi.org/10.22054/ajsm.2012.5488

چکیده
  سخن گفتن فرایندی ارتباطی است که طیّ آن پیامی از گوینده به مخاطب منتقل می‌شود و با توجّه به چگونگی مخاطب و نحوه‌ی بیان پیام، گفتگو (= Dialogue) یا تک‌گویی (= Monologue) نام می‌گیرد. دیالوگ از لغت یونانی دیالوگوس (= Dialogos) گرفته شده که مرکّب از «logos» به معنی کلمه و «dia» به مفهوم «میان و درون» است که ممکن است در برخی مواقع فاقد مخاطب ...  بیشتر

نقد بلاغی قصر دربرخی از ترجمه‌های قدیم و جدیدقرآن کریم

سیمین ولوی؛ طاهره تیز غم

دوره 3، شماره 7 ، تیر 1391، ، صفحه 145-172

https://doi.org/10.22054/ajsm.2012.5495

چکیده
  با توجّه به اینکه در قرآن کریم آیات بسیاری در قالب قصر بیان شده است، بنابراین انتقال مفهوم قصر در ترجمه‌های قرآن، دارای اهمیّتبسیاری است. این پژوهش با بررسی دو ترجمه‌یکهن (سورآبادی ومیبدی) و شش ترجمه‌ی معاصر (آیتی، الهی قمشه‌ای، انصاری، صفّارزاده، فولادوند و مکارم شیرازی) به ارزیابیعملکرد مترجمان مذکور در انتقال مفهوم قصر پرداخته ...  بیشتر

بررسی اسلوب دعایی در صحیفة سجادیه

مجتبی ترکاشوند؛ حمید رضا مرادی لقمان؛ اژدر شمخانی

دوره 8، شماره 27 ، تیر 1396، ، صفحه 145-177

https://doi.org/10.22054/ajsm.2017.9217

چکیده
  هدف از انجام این پژوهش، بررسی اسلوب ادبی در صحیفة سجادیه است. نزد اهل صناعت و فن، اسلوب عبارت است از طریقه‌ای که ترکیب‌ها بر طبق آن ساخته، یا قالبی که ترکیب‌ها در آن ریخته می‌شوند... پس هر فنی از سخن، اسلوب خاص خود و سبک‌های متفاوت دارد؛ روشی خاص که یک هنرمند از طریق آن، افکار، عواطف و انفعالات درونی خود را به دیگران منتقل می‌کند. چنان‌که ...  بیشتر

قرآن پژوهی
بازپژوهی و نقد و تحلیل نگرش مفسران و اندیشمندان مسلمان به امیّت پیامبر(ص) با محوریت آیه 48 سوره عنکبوت

مهدی آذری فرد؛ مصطفی عباسی مقدم

دوره 14، شماره 46 ، فروردین 1402، ، صفحه 145-172

https://doi.org/10.22054/ajsm.2023.72005.1900

چکیده
  خواندن و نوشتن پیامبر(ص) ازجمله مباحث موردتوجه دانشمندان مسلمان بوده و ذیل آیاتی از قرآن به‌ویژه آیه 48 سوره عنکبوت، محور بحث قرار گرفته است. اینکه محدوده‌ی زمانی (قبل و بعد از بعثت) و مکانی (قبل و پس از هجرت) و دیدگاه‌ها در خصوص خواندن و نوشتن پیامبر(ص) کدام است؟ از پرسش‌های اصلی این پژوهش محسوب می‌گردد. لذا در این جستار با روش توصیفی-تحلیلی ...  بیشتر

دفاع امام صادق (ع) از قرآن در برابر شبهات زنادقه

محمد شعبانپور

دوره 2، شماره 2 ، فروردین 1390، ، صفحه 147-176

https://doi.org/10.22054/ajsm.2011.5454

چکیده
  قرآن کریم به‌عنوان بزرگ‌ترین معجزه‌ی جاوید پیامبر اسلام (ص) از همان ابتدای نزول آن، هدف اصلی هجوم تمام نویسندگان مخالف آن در شرق و غرب قرار گرفت. البتّه قرآن خود مخالفین خویش را به مبارزه دعوت نموده است و این دعوت تا قیامت صادق و پابرجاست. در قرن دوم هجری و عصر صادقین (علیهماالسّلام) نیز گروهی از مخالفان همان شکستی را که مشرکین در عصر ...  بیشتر

قرآن پژوهی
تحلیلی بر حکم جمع‌خوانی قرآن در دیدگاه سلفیان تکفیری

حمزه علی بهرامی

دوره 9، شماره 32 ، مهر 1397، ، صفحه 147-171

https://doi.org/10.22054/ajsm.2019.26588.1362

چکیده
  در منابع دینی شیعه و سنی، سفارش‌های فراوانی برای قرائت قرآن با ترتیل و صدای بلند وارد شده‌است. پیرو همین توصیه‌ها در جوامع اسلامی، قرائت‌های فردی و دسته‌جمعی مرسوم بود و هست. قرائت فردی قرآن به اجماع مسلمانان جایز و سنت است. اما در این میان، سلفیان تکفیری به عنوان فرقه‌ای از فرق اسلامی، راهی متفاوت‌تر از دیگر فرق امت در پیش گرفته‌اند. ...  بیشتر

رابطۀ اخلاق و فقه در آیات طلاق

مسلم محمدی؛ حمیده شورگشتی

دوره 10، شماره 34 ، فروردین 1398، ، صفحه 147-172

https://doi.org/10.22054/ajsm.2020.36749.1473

چکیده
  مقاله حاضر به بررسی ارتباط میان دو حوزه اخلاق و فقه در آیات طلاق پرداخته‌است که این مهم با بررسی آیات و منابع تفسیری و کتاب‌های حقوق خانواده صورت پذیرفت. در بحث انواع ارتباط فقه و اخلاق، این تحقیق به تأثیر قابل توجه اخلاق درمسائل فقهی و به صورت خاص در مسائل نظام خانواده و معضل اجتماعی طلاق دست یافته‌است. با این ساختار که با بررسی آیات ...  بیشتر

قرآن پژوهی
واکاوی سیر تاریخی دیدگاه‌های مفسران پیرامون آسمان‌های بی ستون در آیه دوم سوره رعد

عبدالله میراحمدی؛ مهین تائبی

دوره 12، شماره 43 ، مهر 1400، ، صفحه 147-175

https://doi.org/10.22054/ajsm.2022.65136.1785

چکیده
  آیات قرآن دارای موضوعات اعتقادی، اخلاقی، علوم زیستی است. درآیات آفرینش آسمان و زمین و غیره که جزو توحید افعالی است، نظریه‌هایی وجود دارد. ازجمله: آیه دوم سورة رعد به نگهداری آسمان بدون ستون، اشاره می‌کند. بررسی‌ها نشان می‌دهد ازنظر تاریخی مفسران در خصوص آیه یادشده سه دیدگاه دارند: 1- عده‌ای آیه را دلالتی بر وحدانیت خداوند در ربوبیت ...  بیشتر

جامعیّت تفسیر المیزان

سید صدرالدین طاهری

دوره 4، شماره 12 ، مهر 1392، ، صفحه 149-164

https://doi.org/10.22054/ajsm.2014.21

چکیده
  تفسیر المیزان تألیف استاد علاّمه سیّد محمّدحسین طباطبائی، دارای سه ویژگی عمده است که آن را در بین تفاسیر شیعه و اهل سنّت ممتاز ساخته است: خلوص، جامعیّت و ابتکار. ویژگی «خلوص» پیشتر توسّط نگارنده تشریح شده است و بیان ابتکارات علاّمه در تفسیر قرآن موضوع چندین مقالة دیگر تواند بود. امّا «جامعیّت» بر حسب نگاه این مقاله دو جنبه ...  بیشتر

تدبّر در فهم قرآن

روح الله محمد علی نژاد عمران

دوره 6، شماره 20 ، مهر 1394، ، صفحه 149-173

https://doi.org/10.22054/ajsm.2015.4547

چکیده
  چکیده مراد از مکتب تدبّر، سامانه‌ای فکری برخوردار از مبانی، اصول و روش است که با دریافت چینش حکیمانة آیات و کشف غرض واحد سوره، در برابر آنچه قرآن را مجموعه‌ای از عبارات پراکنده و ناهماهنگ می‌نمایاند، آن را مجموعه‌ای هماهنگ و منسجم دانسته، بر رفع موانع برقراری ارتباط با آیات اهتمام دارد. رویکرد و محتوای مهمّ مکتب تدبّر، ضرورت تحقیق ...  بیشتر

روش‌های تفسیری امام سجاد (ع)

جمال فرزندوحی؛ میلاد اسدی

دوره 11، شماره 39 ، تیر 1399، ، صفحه 149-170

https://doi.org/10.22054/ajsm.2021.17811.1234

چکیده
  پیوند میان قرآن و اهل بیت (ع) پیوند میان نور وروشنایی است. روایات تفسیری موجود در مجامع روایی، توضیح وتبیین قرآن است. بررسی روش تفسیری اهل‌بیت (ع) می‌تواند علاوه بر فهم عمیق تفاسیر آگاه‌ترین معلمان قرآن برای مفسران و پیروان آن‌ها به‌عنوان راهنما، راهگشا و الگو باشد. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و مطالعات کتابخانه‌ای با تامل بر ...  بیشتر

نقش ارتباط معنایی آیات در تفسیر المیزان با رویکردی بر قرینۀ سیاق

امان اله ناصری کریموند؛ قاسم بستانی

دوره 10، شماره 36 ، مهر 1398، ، صفحه 151-176

https://doi.org/10.22054/ajsm.2021.49736.1586

چکیده
  یکی از مؤلفه‌های مهم علّامه طباطبائی در تفسیر المیزان درنظرگرفتن روابط معنایی موجود در بین آیات می‌باشد که ایشان این روابط را با عنایت به قرائن قرآنی به ویژه قرینۀ سیاق کشف می‌نماید. مقالۀ پیش‌رو که با ابزار کتابخانه‌ای و به روش توصیفی-تحلیلی نگارش یافته، به بررسی یکی از مبانی‌ مؤلف المیزان (ارتباط معنایی آیات) در فهم قرآن پرداخته‌است. ...  بیشتر

تجربه زیسته اضطراب مرگ پس از بازگشت دوباره به زندگی

لیلا ذوقی؛ ناهید سلطان آبادی

دوره 12، شماره 42 ، فروردین 1400، ، صفحه 151-173

https://doi.org/10.22054/ajsm.2022.67700.1834

چکیده
  این مطالعه باهدف تجربه زیسته اضطراب مرگ، قبل و پس از بازگشت دوباره به زندگی انجام گرفت. این پژوهش کیفی و از نوع پدیدارشناسی است. جامعه آماری پژوهش، تجربه‌کنندگان پدیده مرگ تقریبی حاضر در برنامه تلویزیونی زندگی پس از زندگی بودند که از بین آن‌ها تعداد 10 مصاحبه انتخاب و ثبت و ضبط شدند. اطلاعات به‌دست‌آمده با رویکرد 7 گانه کلایزی تجزیه‌وتحلیل ...  بیشتر

کارکرد تفسیری اقتباس‌های قرآنی خطبه‌های حضرت زهرا(س)

فتحیه فتاحی‌زاده؛ حسین افسر دیر

دوره 7، شماره 24 ، مهر 1395، ، صفحه 159-178

https://doi.org/10.22054/ajsm.2016.8093

چکیده
  برای غنا بخشیدن به یک کلام می‌توان از جملات و عبارات کلامی فراتر از آن استفاده نمود. به این عمل که یکی از محسنات علم بدیع به شمار می‌رود، اقتباس گفته می‌شود. از آنجا که قرآن در بُعد ادبی نیز صاحب اعجاز است، سخنوران و خطیبان در گفته‌های خود به فراخور حال، آیاتی را از قرآن اقتباس کرده‌اند. معصومان(ع) از جمله حضرت زهرا(س) نیز در خطبه‌ها، ...  بیشتر

قرآن پژوهی
جایگاه رأفت در فرهنگ اسلامی و آثار آن در زندگی فردی و اجتماعی

عبدالمطلب عبداله

دوره 15، شماره 48 ، فروردین 1403، ، صفحه 159-184

https://doi.org/10.22054/ajsm.2024.75852.1966

چکیده
  پژوهش حاضر به بررسی جایگاه رأفت در آیات و روایات و آثار آن در زندگی فردی و اجتماعی پرداخته است. در فرهنگ دینی و معارف اسلامی و آنچه از سیره رسول اکرم (ص)، ائمه و بزرگان دینی و مفسران دینی استنباط می­شود، رأفت جایگاهی خاص و دارای ابعاد گوناگون است که شامل دستگیری از مؤمنان، گذشت و احسان نسبت به بندگان مؤمن و تلاش برای تحقق سعادت جمعی ...  بیشتر

قرآن پژوهی
نقد و بررسی شبهات مخالفان دربارۀ اِعراب کلماتی از قرآن

محمد شریفی؛ قاسم فائز

دوره 8، شماره 29 ، دی 1396، ، صفحه 163-193

https://doi.org/10.22054/ajsm.2018.16595.1214

چکیده
  برخی از آیات قرآنی با قواعد مشهور علم نحو همخوانی ندارد. از‌این‌رو، نحوی‌ها در توجیه آن‌ها آرای گوناگونی اظهار کرده‌اند و همین امر سبب شده‌است که دشمنان اسلام اِعراب این کلمات را دستاویز قرار دهند و اعلام کنند این کتاب، آسمانی نیست و ساختۀ دست بشر است و ایرادهای نحوی فراوانی دارد. این مقاله به روش توصیفی‌ـ تحلیلی درصدد آن شد که ...  بیشتر