قرآن پژوهی
محسن میری
چکیده
د ر طول تاریخ، محوری ترین موضوعی که انبیای الهی کوشیده اند مردم را به سوی آن سوق دهند اصل توحید و نفی شرک بوده است.از جمله این تلاش ها، رویکرد های استدلالی و عقلانی حضرت ابراهیم علیه السلام است که در قرآن کریم منعکس شده است. وی در مواجهه فکری با مشرکان زمان خود برای نفی ربوبیت ستارگان و ماه و ... و اثبات توحید ربوبی ، از برهان بهره می گیرد.از ...
بیشتر
د ر طول تاریخ، محوری ترین موضوعی که انبیای الهی کوشیده اند مردم را به سوی آن سوق دهند اصل توحید و نفی شرک بوده است.از جمله این تلاش ها، رویکرد های استدلالی و عقلانی حضرت ابراهیم علیه السلام است که در قرآن کریم منعکس شده است. وی در مواجهه فکری با مشرکان زمان خود برای نفی ربوبیت ستارگان و ماه و ... و اثبات توحید ربوبی ، از برهان بهره می گیرد.از این برهان ، تبیین های مختلفی صورت گرفته است.یکی از این تبیین ها ارجاع این استدلال به برهان حدوث است.این تبیین ،از سوی متفکرانی مورد انتقاد قرار گرفته است. این پژوهش با روش استنادی- تحلیلی- استنباطی ، ابتدا به تبیین مزبور از برهان و نیز انتقادات وارده بر آن می پردازد و سپس این انتقادات را مورد ارزیابی قرار داده و در ادامه ، تبیین جدیدی از برهان مذکور با ارجاع مفهوم "افول" به " نقص و نیازمندی" ارایه کرده است به گونه ای که از آن انتقادات مصون باشد.
قرآن پژوهی
محمد شریفی؛ هوشنگ بیگی یارولی
چکیده
چکیده ترجمه، بازسازی یک کلام در زبان دیگر است، به طوری که تمام معانی و مقاصد صاحب کلام در زبان مقصد بازگو گردد. از این رو، متن ترجمه، آیینه تمام نمای متن اصلی است. مهم‌تریم مسأله در ترجمه، رعایت اصلی است که مترجم برای جایگزنی معادل واژه‌ها باید در دستور کار خود قرار دهد؛ به طوری که متن ترجمه، برابر و همسان متن مبدأ باشد. توجه به مؤلفه‌های ...
بیشتر
چکیده ترجمه، بازسازی یک کلام در زبان دیگر است، به طوری که تمام معانی و مقاصد صاحب کلام در زبان مقصد بازگو گردد. از این رو، متن ترجمه، آیینه تمام نمای متن اصلی است. مهم‌تریم مسأله در ترجمه، رعایت اصلی است که مترجم برای جایگزنی معادل واژه‌ها باید در دستور کار خود قرار دهد؛ به طوری که متن ترجمه، برابر و همسان متن مبدأ باشد. توجه به مؤلفه‌های مختلف معنایی واژه، امری کاملاً ضروری است. هرچند در پاره‌ای از موارد، شاید نتوان عملاً به این مقصود، دست یافت؛ اما باید برای یافتن نزدیک‌ترین و دقیق‌ترین معادل، نهایت تلاش خود را به کار بست. هدف از این مقاله پاسخ به این پرسش است که آیا مترجمان کلام وحی، هنگام ترجمه به اجزاء و عناصر تشکیل دهنده و مؤلفه‌های معنای واژه‌های قرآن در فرایند ترجمه، توجه و دقت داشته‌اند و در ترجمه‌های خود، آن را منعکس کرده‌اند یا نه؟ از این رو، نگارندگان در این نوشتار، ترجمه تنی چند از مترجمان را براساس کتب لغت و تفسیر، مورد نقد و بررسی قرار داده‌اند. بررسی ترجمه‌های ارائه شده از برخی آیات کلام وحی، نشان دهنده عدم توجه کافی مترجمان به اصل واژه‌یابی‌دقیق و نیز عدم لحاظ مؤلفه‌های معنایی زبان مبدأ است؛ همچنین عموم مترجمان از لایه‌ها و طبقات معنایی که در الفاظ کلام وحی، نهفته است غفلت ورزیده‌اند.
قرآن پژوهی
حسن مجیدی؛ پروین تیموری
چکیده
در قرآن کریم آیات بسیاری در قالب قصر بیان شده است، اسلوب قصر و حصر از بابهای مهم علم معانی در میان اقسام علم بلاغت می باشد قرآن کریم این آرایه ادبی را با روش‌های گوناگون به کار گرفته است. این پژوهش با روش کتابخانه ای به بررسی شیوه های مهم قصر و راه های آن و تقسیمات مختلف آن اعم از قصر موصوف صفت بر حقیقتی و اضافی و بالعکس و تقسیم آن براساس ...
بیشتر
در قرآن کریم آیات بسیاری در قالب قصر بیان شده است، اسلوب قصر و حصر از بابهای مهم علم معانی در میان اقسام علم بلاغت می باشد قرآن کریم این آرایه ادبی را با روش‌های گوناگون به کار گرفته است. این پژوهش با روش کتابخانه ای به بررسی شیوه های مهم قصر و راه های آن و تقسیمات مختلف آن اعم از قصر موصوف صفت بر حقیقتی و اضافی و بالعکس و تقسیم آن براساس مقتضای حال مخاطب یعنی افراد و تعیین و قلب به استناد کتب بلاغی و تفسیری می پردازد. مهمترین هدف این تحقیق، دست یافتن به دقایق و نکات قصر در سوره نجم سامان یافته است و به این منتج شده است که شناخت شیوه بلاغی قصر در فهم آیات قرآنی ضرورت تام دارد و بدون توجه به این شیوه بلاغی بسیاری از معانی آیات الهی در پرده می ماند.مهمترین هدف این تحقیق، دست یافتن به دقایق و نکات قصر در سوره نجم سامان یافته است و به این منتج شده است که شناخت شیوه بلاغی قصر در فهم آیات قرآنی ضرورت تام دارد و بدون توجه به این شیوه بلاغی بسیاری از معانی آیات الهی در پرده می ماند.
قرآن پژوهی
حمیده شورگشتی؛ محمدعلی رضایی اصفهانی
چکیده
از آنجا که خداوند حکیم قرآن را به عنوان چراغ راه بندگانش نازل فرموده تا ایشان با تمسّک به این گوهر عظیم راه سعادت و کمال خود را طی کنند، لذا شایسته است تا هرچه بیشتر و بهتر در راه رسیدن به این هدف، از ژرفای آیات این کتاب الهی پرده برداشته شود. یکی از مسائلی که در این کتاب نورانی به آن پرداخته شده بحث سنّت های الهی است. یکی از سنّت های مطرح ...
بیشتر
از آنجا که خداوند حکیم قرآن را به عنوان چراغ راه بندگانش نازل فرموده تا ایشان با تمسّک به این گوهر عظیم راه سعادت و کمال خود را طی کنند، لذا شایسته است تا هرچه بیشتر و بهتر در راه رسیدن به این هدف، از ژرفای آیات این کتاب الهی پرده برداشته شود. یکی از مسائلی که در این کتاب نورانی به آن پرداخته شده بحث سنّت های الهی است. یکی از سنّت های مطرح شده در قرآن، خلقت زوجی در عالم است و تا آنجا اهمیّت دارد که خداوند از آن به عنوان نشانه خود در زمین یاد می کند. این نکته در آیه 21 سوره روم مطرح گردیده است. در باب تفسیرقرآن، کارهایی در قالب کتاب های تفسیر، مقاله و پایان نامه های قرآنی انجام گرفته است. امّا آنچه در این پژوهش به آن پرداخته شده نگاه مسأله محور به آیه با توجّه به نظرات بیشتر مفسّران شیعه و اهل سنّت است که تاکنون به این جامعیّت کاری صورت نگرفته است. روش این مقاله نقلی- تحلیلی است. چون زوجیّت، قانونى فراگیر در میان همه مخلوقات و جانداران بویژه انسان است، ما قائل به تعمیم این سنّت به همه افراد جامعه شده ایم یعنی زوجیّت فکری، روحی، جسمی و سبب بودن آن برای ایجاد سکن و مودّت و رحمت.
قرآن پژوهی
الهه هادیان رسنانی
چکیده
در این تحقیق به روش مطالعه توصیفی – تحلیلی، به این سوال پاسخ داده می شود که چه مولفه هایی بر کمال علمی و عملی انسان تاثیر نهاده و موجب می شود تا از فرصت زندگی در این دنیا که بهترین و بلکه تنها زمان برای برای رشد و پرورش روح است استفاده نماید ؟ و راهکارهای قرآن و عرفان درباره این مسئله چیست ؟ پس از گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه ای و ...
بیشتر
در این تحقیق به روش مطالعه توصیفی – تحلیلی، به این سوال پاسخ داده می شود که چه مولفه هایی بر کمال علمی و عملی انسان تاثیر نهاده و موجب می شود تا از فرصت زندگی در این دنیا که بهترین و بلکه تنها زمان برای برای رشد و پرورش روح است استفاده نماید ؟ و راهکارهای قرآن و عرفان درباره این مسئله چیست ؟ پس از گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه ای و تجزیه و تحلیل آن ها به روش تحلیل محتوا این نتایج به دست آمده است: نگاه حضرت امام خمینی (ره) و آیت الله جوادی آملی (حفظه الله) به گونه ای است که بر خلاف برخی دیگر از اهل عرفان، در تقسیم بندی اولیّه ی خویش ، انسان را به دو قسم انسان کامل و انسان حیوان ، تقسیم نمی نمایند ؛ بلکه انسان را برخلاف حیوانات ، دارای دو مقام دانسته ؛ که به جهت داشتن مقام عنداللهی ،برای دور شدن از خوی حیوانی ، می بایستی سیر استکمالی داشته باشد ، چنان که هدف از خلقت نیز چنین بوده است . از نگاه ایشان، انسان به دلایل متعددی نسبت به دیگر موجودات از کرامت برخوردار است که از جمله این دلایل می توان به موضوع جانشینی و خلافت انسان بر روی زمین و نیز قوس نزول و صعود او و بودن انسان کامل به عنوان وجه باقی خداوند در روی زمین اشاره کرد .انسان دارای مقامات و درجات متعدد و فراوانی می باشد و در سیر تکاملی خویش غیر متناهی است .
مجتبی عطارزاده
چکیده
زنان درطول تاریخ به دلیل نادیده انگاشته شدن موجودیت وهویت مستقل آنان ازسوی نظام های اجتماعی حاکم بر جوامع مختلف انسانی،همواره درمعرض آسیب شخصیتی که به مراتب مهم تراز آزارهای جسمی است،قرارداشته اند. تلاش های صورت گرفته بشری،تحول چندانی دروضعیت این بخش مهم ازجامعه انسانی ایجاد نکرده است. درجریان حرکت های توحیدی که توجه مضاعف به احیای ...
بیشتر
زنان درطول تاریخ به دلیل نادیده انگاشته شدن موجودیت وهویت مستقل آنان ازسوی نظام های اجتماعی حاکم بر جوامع مختلف انسانی،همواره درمعرض آسیب شخصیتی که به مراتب مهم تراز آزارهای جسمی است،قرارداشته اند. تلاش های صورت گرفته بشری،تحول چندانی دروضعیت این بخش مهم ازجامعه انسانی ایجاد نکرده است. درجریان حرکت های توحیدی که توجه مضاعف به احیای شخصیت وتامین استقلال وجودی افرادبا هدف برون رفت ازوضعیت رقت بارومنحط این جهانی وخدا گونه شدن درسرلوحه اقدامات رهبران قراردارد،تامین احساس امنیت وجودی فارغ ازملاحظات جنسیتی- درمرد وزن – یکسان دنبال می شودتا زمینه تجلی حضور که ویژگی برجسته نوع انسان درفعالیت های اجتماعی روزمره است با قاطعیت فراهم آید. دراین بین،اقدام پیامبراعظم درمقابله باقرادادهای اجتماعی زن ستیز مرسوم درزمان ظهور خویش که نه تنها برای جنس زن حقوقی قایل نبود بلکه اصولا اورا ازدایره انسانیت بیرون می دانست،گامی بس مهم درراستای هویت یابی زن- این بخش مهم ازپیکره انسانیت- بشمار می آید.چه آنکه به مجرد تلاش زنان برای تخطی ازاین قراردادها،نوعی جریان سیل آسای اضطراب وتشویش به سوی آنان روان می شد که درعمل انگیزه حضور درعرصه عمومی وحتی طرح به عنوان عنصری تاثیرگذار درعرصه خانواده را ازایشان سلب می نمود.بدینسان ،تکریم زن درعالی ترین اشکال خود همچون بوسه زدن بردستان دخترویا گرامی داشتن همسرویاپذیرفتن استقلال اقتصادی زن و... ازسوی مردی درمنتهای مردانگی چون رسول گرامی اسلام،مسیری راگشودکه درهمیشه تاریخ نه تنها زنانگی عیب ونقصی بشمارنمی آیدبلکه مایه فخرومباهات زنان وعامل قوت قلب واعتماد به نفس وجودی آنان درپیمایش عرصه های مختلف اجتماعی نیزخواهدبود.
حدیث پژوهی
حمزه علی بهرامی
چکیده
یکی از باورهای مهم در میان مسلمانان خصوصاً شیعیان زیارت و تبرک به قبور،خاصه قبور انبیاء و اولیاء هست. این اعتقاد موجب شکل‌گیری مسافرت‌های فردی و جمعی به‌صورت پیاده و سواره جهت دعا و طلب حوائج نزد این مقابر شده است. سلفیان تکفیری با بدعت دانستن زیارت قبور و سفر برای ان به تخریب مقابر انبیاء و اولیاء و تکفیر زائران و کشتار آن‌ها می‌پردازند. ...
بیشتر
یکی از باورهای مهم در میان مسلمانان خصوصاً شیعیان زیارت و تبرک به قبور،خاصه قبور انبیاء و اولیاء هست. این اعتقاد موجب شکل‌گیری مسافرت‌های فردی و جمعی به‌صورت پیاده و سواره جهت دعا و طلب حوائج نزد این مقابر شده است. سلفیان تکفیری با بدعت دانستن زیارت قبور و سفر برای ان به تخریب مقابر انبیاء و اولیاء و تکفیر زائران و کشتار آن‌ها می‌پردازند. مقاله پیش روی باهدف بررسی اصالت فتوای و استدلال‌های برجستهترین و تأثیرگذارترین چهره این فرقه یعنی ابن‌تیمیه در سه قسمت دیدگاه ابن‌تیمیه، ادله ابن‌تیمیه و ارزیابی آن‌ها، شکلگرفته است. در این مقاله با روشی اسنادی تحلیلی به جمعآوری ادله و مستندات ابن‌تیمیه پرداخته میشود. سپس با ارزیابی و تحلیل این ادله و آشکار نمودن تناقض آن‌ها با ادله قرانی و روایی بیپایگی و بیاساسی عقیده ابن‌تیمیه و سلفیان ثابت میگردد. مقاله در پایان به این نتیجه میرسد که ادله فراوانی از قران، سنت و اجماع مسلمین بر مشروعیت زیارت قبور و سفر برای ان وجود دارد.و دیدگاه ابن‌تیمیه و پیروان او مستند شرعی ندارد و مخالف کتاب و سنت و سیره هست
حدیث پژوهی
اکرم احمدیان احمدآبادی؛ مهدی گنجور
چکیده
با نگاهی گذرا به تاریخ زندگی پیامبران الهی این واقعیت را به روشنی می توان دریافت که آنان رهبری جوامع بشری را در حوزه های مختلف زندگی فردی و اجتماعی و دنیوی و اخروی مورد اهتمام قرار داده و در پی رسالت الهی خود ضمن مبارزه با انواع انحرافات اعتقادی و اخلاقی با ناهنجاری های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی نیز شدیداً برخورد می کردند و برای اصلاح ...
بیشتر
با نگاهی گذرا به تاریخ زندگی پیامبران الهی این واقعیت را به روشنی می توان دریافت که آنان رهبری جوامع بشری را در حوزه های مختلف زندگی فردی و اجتماعی و دنیوی و اخروی مورد اهتمام قرار داده و در پی رسالت الهی خود ضمن مبارزه با انواع انحرافات اعتقادی و اخلاقی با ناهنجاری های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی نیز شدیداً برخورد می کردند و برای اصلاح آن ها به تلاش های گسترده ی طاقت فرسایی دست می زدند. حال آنکه، سکولاریسم نظریه ای است که بر محدودیت نقش دین در زندگی تأکید دارد و یکی از خواسته های اصلی آن جدایی دولت از نهاد دین است. سکولارها دین را امری فردی می دانند که شایستگی دخالت در امور مهم زندگی از جمله حکومت را ندارد. به عبارت دیگر، آنان در پی حکومت و دولتی مستقل از دین هستند. از این رو، غایت نوشتار حاضر این است که به سبک مسئله محور، با روش توصیفی-تحلیلی و به صورت کتابخانه ای، اولاً: به رهیافت علوی(ع) در مقوله ی دین و سیاست دست یابد. ثانیاً: به نقد وارده بر نظریه ی سکولاریسم، مبنی بر جدایی دین از سیاست با توجه به دیدگاه امام علی(ع) بپردازد.
قرآن پژوهی
کریم علی محمدی؛ عبدالمجید علیمحمدی
چکیده
اهتمام به عبرت دهی، پرهیز از کلی گویی و ذکر مصادیق عینی برای تبیین حقائق الهی، از شیوه‌های رایج قرآن کریم است. قرآن کریم، به عنوان کتاب هدایت و رهانیدن بشر از انحطاط اخلاقی، تربیت دینی را عامل رهایی بشر از تاریکی‌های جهل، معرفی می‌کند و نه تنها سرگذشت پیشینیان بلکه هر آنچه پیرامون انسان قرار دارد را مایه عبرت معرفی می‌کند تا صاحبان ...
بیشتر
اهتمام به عبرت دهی، پرهیز از کلی گویی و ذکر مصادیق عینی برای تبیین حقائق الهی، از شیوه‌های رایج قرآن کریم است. قرآن کریم، به عنوان کتاب هدایت و رهانیدن بشر از انحطاط اخلاقی، تربیت دینی را عامل رهایی بشر از تاریکی‌های جهل، معرفی می‌کند و نه تنها سرگذشت پیشینیان بلکه هر آنچه پیرامون انسان قرار دارد را مایه عبرت معرفی می‌کند تا صاحبان بصیرت، از این طریق سعادت ابدی را از شقاوت ابدی، تمییز داده و راه حق و اولیاء الله را انتخاب کنند. نوشتار پیش رو پژوهشی است که کارآمدی عبرت دهی و نقش اساسی آن را در رسیدن به تربیت اسلامی، اثبات کرده و این شیوه را از مرتبه نظری خارج دانسته و به عنوان راهکار عملیاتی معرفی می‌کند. در این مقاله، آسیب‌های معرفی نمادهای منفی جهت عبرت و راهکارهای قرآن برای برون رفت از این آسیبها، مورد پژوهش قرار گرفته، سپس شیوه عبرت دهی قرآن کریم، تبیین میگردد تا همواری این شیوه در نیل به تربیت اثر گذار، مورد کنکاش قرار گیرد.
حدیث پژوهی
محمد حسن الهی زاده؛ راضیه سیروسی
چکیده
پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت ایشان همواره در میان مسلمانان جایگاه ویژه ای داشته اند. در این میان توجه به حضرت فاطمه (س)، به گونه ای خاص مد نظر علمای خاصه و عامه قرار داشته است. نویسنده مشهور و عالم شافعی مذهب، محمدبن محمدبن عبدالله مصری(975-1035قمری) معروف به "قلقشندی"، رساله ای تحت عنوان «المنتقی من اتحاف السائل بما لفاطمه من المناقب ...
بیشتر
پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت ایشان همواره در میان مسلمانان جایگاه ویژه ای داشته اند. در این میان توجه به حضرت فاطمه (س)، به گونه ای خاص مد نظر علمای خاصه و عامه قرار داشته است. نویسنده مشهور و عالم شافعی مذهب، محمدبن محمدبن عبدالله مصری(975-1035قمری) معروف به "قلقشندی"، رساله ای تحت عنوان «المنتقی من اتحاف السائل بما لفاطمه من المناقب و الفضائل» در بیان مناقب و فضایل حضرت فاطمه(س) تالیف کرده است. قلقشندی، در این رساله سعی داشته تا با دقت در نقل روایات متناقض و متضاد و جمع میان آن‌ها خواننده را با نحوه های مختلف روایت یک حدیث از راویان متعدد آشنا سازد. دراین مقاله، سعی شده با بررسی منابع مورد استفاده قلقشندی در این رساله و بیان ویژگی های کار او و تجزیه و تحلیل آن، دیدگاه اوبه عنوان یکی از علمای عامه مورد بررسی قرارگیرد. نتایج نشان داد که قلقشندی با دقت در نقل روایات متناقض و متضاد و جمع میان آن‌ها خواننده را با نحوه های مختلف روایت یک حدیث از راویان متعدد آشنا سازد. البته گاهی بدون تحلیل روایات، روایتی را بدون دلیل بر روایت دیگر ترجیح داده است.
بهزاد جلالوند؛ حسین علوی مهر
چکیده
فحص و تدقیق در مباحث زبان‌شناسی خصوصاً معنی‌شناسی، ابعاد گوناگون یک متن را گشوده و در معنایابی و مفهوم سازی ترکیبات قرآنی، نقش محوری و اساسی را ایفا می کند. در بیان مفسران، از آیات ابتدایی سوره بقره چنین فهمیده می شود که قرآن در هدایت و یا در لاریب بودن صاحب جایگاه والایی است، چنانکه این آیه در بین قاریان به وقف معانقه معروف است که ...
بیشتر
فحص و تدقیق در مباحث زبان‌شناسی خصوصاً معنی‌شناسی، ابعاد گوناگون یک متن را گشوده و در معنایابی و مفهوم سازی ترکیبات قرآنی، نقش محوری و اساسی را ایفا می کند. در بیان مفسران، از آیات ابتدایی سوره بقره چنین فهمیده می شود که قرآن در هدایت و یا در لاریب بودن صاحب جایگاه والایی است، چنانکه این آیه در بین قاریان به وقف معانقه معروف است که به معنای تخییر در وقف در موضع اول (ذلک الکتاب لاریب فیه) یا دوم (لاریب فیه هدی للمتقین) است. امّا براساس این مقال درک همنشینی ریب و تقوی در ترکیب آیه توجه عمیقی می طلبد چه اینکه چرا خداوند هدایتگری قرآن را به شرط تقوا، متناظر راه نداشتن شک در قرآن بیان می کند؟ با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی اشاره شد که اخلاق و تقوای الهی شرط لازم هدایتگری قرآن است. این عقیده با الهام از تفسیر آیه شریفه (...) به دست آمده است. ریب شک ساده نیست تا از طریق آگاهی زدوده شود. انسان مریب از حقیقت امر آگاه است و راه هدایت الهی را کتمان و انکار می کند. پس آنان را باید به پرهیزگاری و ترس از خدا فرا خواند. پس هدایت گری کتاب وحی تنها برای متقین است
